لوله های داربستی از جنس فولاد یا ورق گالوانیزه تولید می‌شوند و با روش نورد گرم به شکل لوله در می‌آید. نورد گرم یک فرآیند صنعتی است که در آن ورق فلز را با حرارت بالا به شکل های مختلف خم می‌کنند. لوله داربستی به دو نوع درزدار و بدون درز تقسیم می‌شود که در لوله درزدار، اتصال دو لبه ورق با جوشکاری صورت می‌گیرد و در لوله بدون درز، اتصال با فشار خمشی انجام می‌شود.
لوله درزدار با استفاده از رول فرمینگ تولید می‌شود. رول فرمینگ یک روش شکل دادن فلز است که در آن ورق فلز را از طریق چندین قالب رول شده عبور می‌دهند تا به شکل نهایی خود برسد. در این روش، لبه های ورق را به هم نزدیک کرده و با جوش الکترود چسبانده یا با جوش الکتروفورژ (جوش فشار قوی) به هم پيوند ميدهيم.
لوله بدون درز با استفاده از روش های مختلف نورد تولید می‌شود. بعضی از این روش ها عبارتند از:
نورد ماندرل: در این روش، یک میله فلزی به عنوان ماندرل در وسط ورق فلز قرار می‌گیرد و ورق را با حرارت بالا به دور آن خم می‌کنند. سپس ماندرل را از لوله خارج کرده و لوله را با فشار یا کشش به شکل نهایی خود می‌رسانند.
نورد پلاگ: در این روش، یک قطعه فلزی به عنوان پلاگ در داخل ورق فلز قرار می‌گیرد و ورق را با حرارت بالا به دور آن خم می‌کنند. سپس پلاگ را از لوله خارج کرده و لوله را با فشار یا کشش به شکل نهایی خود می‌رسانند.
نورد اکستروژن: در این روش، یک قطعه فلزی به عنوان اکستروژن در داخل ورق فلز قرار می‌گیرد و ورق را با حرارت بالا و فشار زیاد از طریق یک قالب با شکل مورد نظر عبور می‌دهند. در این روش، لوله بدون درز به شکل نهایی خود تولید می‌شود.
انواع لوله های داربستی
لوله های داربستی به طور استاندارد قطر خارجی ۴۸.۳ میلی‌متر، ضخامت دیواره ۳.۲ میلی‌متر و طول ۶ متر دارد. البته این اندازه‌ها ممکن است بسته به نوع پروژه و شرایط کاربرد تغییر کند. لوله داربستی همچنین به دو نوع سبک و سنگین تقسیم می‌شود که بستگی به وزن قابل تحمل آن‌ها دارد. لوله سبک حدود ۴ کیلوگرم و لوله سنگین حدود ۵ کیلوگرم وزن دارد.
کاربردهای لوله داربستی
لوله های داربستی در صنعت ساختمان‌سازی بسیار کاربرد دارد و در انواع مختلف داربستهای فلزی مانند داربست چکشی، داربست قفسی، داربست پلاتفرم، داربست نمای ساختمان، داربست کفراژ و … به کار می‌رود. بعضی از این کاربردها عبارتند از:
دسترسی به نقاط بالای ساختمان
حمایت از سقف های قوس
حفاظت از نمای ساختمان
تثبيت كف های كفپوش
تثبيت تيرآهن های سقف
تثبيت پيچ های سقف
تثبيت شيرواني های سقف
تثبيت كابين های آسانسور
تثبيت پيچ های پياده رو
تثبیت پیچ های پل
تثبیت پیچ های برج
تثبیت پیچ های مخازن
تثبیت پیچ های سازه های فلزی
تثبیت پیچ های سازه های بتنی
تثبیت پیچ های سازه های چوبی
تثبیت پیچ های سازه های شیشه ای
تثبیت پیچ های سازه های پلاستیکی
تثبیت پیچ های سازه های مخصوص
مزایا و معایب لوله داربستی
لوله های داربستی مزایای زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
امکان نصب و جابجایی سریع و آسان
امکان تغییر شکل و انعطاف‌پذیری بالا
امکان استفاده مجدد و کاهش هزینه‌ها
امکان تحمل وزن و فشار بالا
امکان روکش گالوانیزه و مقاومت در برابر خوردگی
البته لوله های داربستی نیز مانند هر سازه‌ای، نقاط ضعف و خطرات خود را دارد که باید در طراحی، نصب و استفاده از آن به آن‌ها توجه کرد. بعضی از این نقاط ضعف و خطرات عبارتند از:
احتمال جوش‌خوردگی و شکستگی در لوله‌های درزدار
احتمال خوردگی در لوله‌های فولادی بدون روکش گالوانیزه
احتمال تغییر شکل در لوله‌های سبک
احتمال سقوط و صدمات جسمی در صورت عدم رعایت استانداردهای فنی و احتیاطات امنیتی
برای جلوگیری از این خطرات، باید لوله های داربستی را با کیفیت مناسب خریداری کرده و در زمان نصب و استفاده از آن، به موارد زیر توجه کرد:
رعایت حداکثر بار قابل تحمل لوله داربست
رعایت فواصل مناسب بین پایین‌ها و مهاربنده‌ها
رعایت قوانین و مقررات امنیت کار
استفاده از تجهيزات حفاظت فردي مانند كلاه، كفش، دستكش، كمربند، عينک و …
بررسی دوره‌ای وضعيت فيزيكی لوله داربست و جايگزيني قطعات فاسد
نتيجه‌گيری
لوله های داربستی یک نوع لوله فلزی هستند كه در ساخت و نصب داربستهای ساختمانی به كار می رود. اين لوله‌ها از جنس فولاد يا ورق گالوانيزه توليد می شوند و با روش نورد گرم به شكل لوله در می آيند. لوله داربستی به دو نوع درزدار و بدون درز تقسيم می شود كه در لوله درزدار، اتصال دو لبه ورق با جوشکاری صورت می گیرد و در لوله بدون درز، اتصال با فشار خمشي انجام مي‌شود.
لوله داربستي به طور استاندارد قطر خارجي ۴۸.۳ ميلي‌متر، ضخامت ديواره ۳.۲ ميلي‌متر و طول ۶ متر دارد. البته اين اندازه‌ها ممكن است بسته به نوع پروژه و شرايط كاربرد تغيير كند. لوله سبک حدود ۴ كيلوگرم و لوله سنگين حدود ۵ كيلوگرم وزن دارد.
لوله داربستی در صنعت ساختمان‌سازی بسیار کاربرد دارد و در انواع مختلف داربستهای فلزی مانند داربست چکشی، داربست قفسی، داربست پلاتفرم، داربست نمای ساختمان، داربست کفراژ و … به کار می‌رود. لوله داربستی مزایای زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به امکان نصب و جابجایی سریع و آسان، امکان تغییر شکل و انعطاف‌پذیری بالا، امکان استفاده مجدد و کاهش هزینه‌ها، امکان تحمل وزن و فشار بالا، امکان روکش گالوانیزه و مقاومت در برابر خوردگی اشاره کرد.
البته لوله داربستی نیز مانند هر سازه‌ای، نقاط ضعف و خطرات خود را دارد که باید در طراحی، نصب و استفاده از آن به آن‌ها توجه کرد. بعضی از این نقاط ضعف و خطرات عبارتند از احتمال جوش‌خوردگی و شکستگی در لوله‌های درزدار، احتمال خوردگی در لوله‌های فولادی بدون روکش گالوانیزه، احتمال تغییر شکل در لوله‌های سبک، احتمال سقوط و صدمات جسمی در صورت عدم رعایت استانداردهای فنی و احتیاطات امنیتی.
