سرخک در کودکان

واکسیناسیون عمومی سرخک برای تمامی افراد امری الزامیست. هرچند امروزه کمتر ابتلا به این بیماری گزارش می شود اما بیشترین افرادی که به سرخک دچار می شوند اشخاصی هستند که واکسینه نشده اند.

عامل بیماری سرخک در کودکان

ایجاد کننده بیماری سرخک ویروسی به نام پارامیکسوویروس می باشد. هنگامی که فرد مبتلا به سرخک عطسه و سرفه می کند ویروس سرخک را در هوا پخش می نماید. ذراتی که حاوی ویروس سرخک هستند تا دو ساعت به طور مفال در هوا و بر روی وسایل باقی می مانند و کودکی که در این هوا نفس بکشد و با این اجسام در تماس باشد به سرخک مبتلا می شود. کودکی که نسبت به ویروس سرخک واکسینه نشده باشد در تماس با شخص بیمار به احتمال نود درصد به این بیماری مبتلا می شود و بعد از هجده روز بعد از دچار شدن به این ویروس علایم سرخک خود را بروز می دهند. بیشترین زمانی که میزان سرایت سرخک به دیگران را شامل می شود، چهار روز قبل از پیدایش دانه ها و چهار روز بعد از بروز جوش و دانه ها می باشد.

علایم بیماری سرخک

• سرخک در کودکان با تب شروع می شود.
• آبریزش بینی شدید
•  قرمز شدن چشم ها
• ریزش اشک

بعد از گذشت چند روز یک دانه یا لکه که به کوپولیک معروف است در دهان بر روی غشاء مخاطی خط داخلی گونه بروز می کند که به مانند دانه نمک می باشد و یا به شکل یک برآمدگی قرمز رنگ می باشد.
بعد از گذشت دو روز دانه ها بر روی صورت و گردن فرد مبتلا نمایش پیدا می کنند و بعد تمام پشت را پوشش می دهند و از آنجا به شانه و بازوها و در آخر دست و پاها را فرا می گیرند.
دانه های سرخک در اوایل پیدایش به شکل لکه های قرمز رنگ هستند و رفته رفته برآمده می شوند.
با پیدایش این بثورات جلدی، افزایش تب هم رخ می دهد که گاها تا چهل و نیم درجه هم می رسد و کم کم دانه ها شروع به خارش می کنند.
امکان دارد کودک دچار حالت تهوع، اسهال و استفراغ هم بشود.
بروز سرفه و تورم غدد لنفاوی نیز در کودک از علایم سرخک می باشد که بسیار آزار دهندست.
دوام دانه های سرخک تا پنج روز است و بعد از آن کم کم ناپدید می شوند.
قبل از برطرف شدن کامل دانه ها قهوه ای رنگ می شوند و به همان ترتیبی که به وجود آمده اند از بین می روند.

عوارض احتمالی سرخک

هرچند اکثریت افرادی که دچار این بیماری می شوند بدون هیچ عارضه ای این بیماری را پشت سر می گذارند اما در کودکان زیر پنج سال و بالغین بالای بیست سال عوارضی به شرح زیر به طور معمول ایجاد و دیده شده است:

درمان سرخک بچه ها

هنگامی که از ابتلا کودکتان به سرخک آگاه شدید فورا او را نزد پزشک ببرید تا از پیشروی بیماری جلوگیری نماید. اما کار دیگری از دستتان ساخته نیست جز اینکه وسایل رفاه و راحتی وی را فراهم کنید تا این دوران را پشت سر بگذارد.
تا می توانید به او آب و آبمیوه بدهید تا در برابر تب آب بدنش تحلیل نرود. استفاده از دستگاه بخور برای تسکین سرفه های او راه حل مناسبی است. خوراندن استامینوفن در هر شکل دارویی با مشورت و تجویز پزشک برای تسکین درد کودک گزینه صحیحی می باشد که می توانید انجام دهید.
اگر کودک شما هنوز نسبت به این ویروس واکسینه نشده است، حتما به پزشک اطلاع دهید و اگر کودک کمتر از شش روز است که با این ویروس تماس داشته است، در معرض ابتلا به سرخک می باشد او را سریعا نزد پزشک ببرید تا با تجویز ایمونوگلوبولین از بروز سرخک جلوگیری کند و یا در صورت ابتلا علایم آن را تا حد امکان کاهش دهد. اگر کودک شش ماه یا بزرگتر شما تنها کمتر از هفتاد و ساعت از تماسش با ویروس سرخک می گذرد، احتمال دارد که انجام واکسیناسیون MMR را برایش تجویز کند و توجه داشته باشید که دو نوبت دیگر در یک سالگی و چهار تا شش سالگی نیز این واکسیناسیون را باید انجام دهد و تکرار کند.

زمان مناسب دریافت واکسن سرخک در بچه ها

طبق چارت واکسیناسیون، بهترین زمان دریافت واکسن سرخک در کودکان، در یک سالگی است که تکرار آن در فاصله بین چهار تا شش سالگی انجام می شود.

علل ابتلا به سرخک

سرخک بیماری مسری می باشد که منشا ایجاد آن یک ویروس است و این ویروس در بینی و گلوی کودکان و یا افراد بزرگسال تکثیر پیدا خواهد کرد، از این رو زمانی که شخص مبتلا به این بیماری در حال صحبت کردن بوده و یا سرفه و عطسه می کند، قطرات آلوده در هوا پخش شده و در نتیجه افراد دیگر را از طریق تنفس درگیر بیماری می کند.
از دیگر راه های انتقال بیماری سطوح می باشند به طوری که قطراتی که بر روی سطوح مختلف فرو افتاده و نشسته اند، می توانند تا چند ساعت فعال و مسری باشند و هر شخص می تواند از طریق قرار دادن انگشتان در دهان خود، مالیدن چشم ها و بینی بعد از تماس با سطح آلوده به این بیماری مبتلا شود. بنابراین حدوداً نود درصد افرادی که در معرض شخص آلوده به ویروس قرار می گیرند، دچار بیماری سرخک خواهند شد.

عواملی که خطر ابتلا به سرخک را افزایش می دهند:

• غیر واکسینه بودن

افرادی که واکسینه نشده اند، احتمال ابتلا به سرخک در این افراد بسیار زیاد می باشد.
مسافرت های بین المللی : در صورت سفر به کشور های در حال توسعه، در کشور هایی که شیوع این بیماری رایج است، خطر ابتلا به بیماری نیز بیشتر است.

• کمبود ویتامین A

نبودن این ویتامین به میزان کافی در رژیم غذایی افراد، احتمال بروز علائم و عوارض شدید این بیماری را به دنبال دارد.
عوارض سرخک

• عفونت گوش

عفونت باکتریایی گوش از عوارض شایع سرخک می باشد.

• برونشیت، التهاب حنجره و خروسک

این بیماری همچنین می تواند موجب التهاب دستگاه صوتی یا حنجره فرد بیمار شود که با التهاب دیواره های داخلی که مجاری اصلی ریه (لوله های برونشی) را پوشش می دهد، همراه است.

• پنومونی

از رایج ترین عوارض سرخک می باشد که در اثر نوع خاص و خطرناکی از پنومونی، ممکن است سیستم ایمنی افراد بیمار به خطر بیفتد و حتی خطر مرگ را به دنبال داشته باشد.

• انسفالیت

امکان ابتلا به این عارضه در حدود یک نفر از بین هزار نفر مبتلا به سرخک می باشد.

سرخک در بارداری

افراد باردار برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری باید مراقبت های ویژه ای داشته باشند، زیرا سرخک می تواند موجب زایمان زودرس، وزن کم نوزاد به هنگام تولد و نیز مرگ مادر باردار شود.