به گزارش اکسیر یاب , در تولد یک نوزاد یکی از شیرین ترین لحظات زندگی هر خانواده است. اما در کنار شادی و خوشحالی، نگرانی و دغدغه برای سلامت نوزاد هم همراه است. برای اطمینان از سلامت جسمی و روحی نوزاد، لازم است که پس از تولد، چندین آزمایش تشخیصی بر روی او انجام شود. این آزمایش ها به پزشک کمک می‌کنند تا بتواند هرگونه نقص، نارسایی، عفونت، آلودگی یا بیماری را در نوزاد شناسایی کند و در صورت لزوم، درمان مناسب را تجویز کند. در این مقاله، به معرفی مهم ترین آزمایش های تشخیصی برای بررسی سلامت نوزادان خواهیم پرداخت.
غربالگری و بررسی سلامت نوزادان
غربالگری و بررسی سلامت نوزادان , یک روش جامع و استاندارد است که به منظور شناسایی و پیشگیری از بروز علائم و عوارض جبران ناپذیر بعضی اختلالات مادرزادی، مورثی و متابولیک در نوزادان صورت می‌گیرد. همچنین غربالگری نوزادان شامل دو قسمت عمده است: غربالگری فنیل‌کتونوری (PKU) و غربالگری هیپوتیروئیدی (Hypothyroidism) . هر دو این آزمایش ها با گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد در ساعات اول تولد انجام می‌شود.
بخوانید : جنین پسر از چند ماهگی تکان می خورد
غربالگری فنیل كتونوری (PKU) در بررسی سلامت نوزادان
فنیل كتونوری یك اختلال مورثی است كه باعث می‌شود بدن نتواند یك آمینواسید به نام فنیل آلانین را تجزیه كند. فنیل آلانین یك قسمت لازم برای ساخت پروتئین است كه در خوراكی های حاوی پروتئین مثل گوشت، تخم مرغ، شیر و دیگر محصولات لبنی وجود دارد. اگر فنیل آلانین در خون نوزاد افزایش یابد، می‌تواند به مغز و سیستم عصبی آسیب برساند و باعث اختلالات رشد، تاخیر ذهنی، صرع و مشكلات رفتاری شود. برای جلوگیری از این عواقب، نوزادان مبتلا به فنیل كتوری باید یك رژیم غذایی خاص را از سنین زودرس دنبال كنند. آزمایش غربالگری فنیل کتونوری به پزشک کمک می‌کند تا بتواند نوزادان مبتلا به این اختلال را شناسایی کند و درمان مناسب را برای آن ها تعیین کند.
غربالگری هیپوتیروئیدی در بررسی سلامت نوزادان
هیپوتیروئیدی یک اختلال است که در آن تیروئید نوزاد هورمون کافی تولید نمی‌کند. تیروئید یک غده کوچک است که در قسمت پایین گردن قرار دارد و هورمون هایی را تولید می‌کند که برای رشد و نمو مغز، استخوان ها، عضلات و سایر اعضای بدن نوزاد لازم است. اگر هورمون تیروئید در خون نوزاد کم باشد، می‌تواند باعث تاخیر ذهنی، کوتاه قامتی، خشکی پوست، گرفتگی عضلات و مشکلات تنفسی شود. برای جلوگیری از این عواقب، نوزادان مبتلا به هیپوتیروئیدی باید دارو های جایگزین هورمون تیروئید را مصرف کنند. آزمایش غربالگری هیپوتیروئیدی به پزشک کمک می‌کند تا بتواند نوزادان مبتلا به این اختلال را شناسایی کند و درمان مناسب را برای آن ها تعیین کند.
معاینات فیزیکی برای بررسی سلامت نوزادان
علاوه بر آزمایش های خون، پس از تولد نوزاد، چندین معاینه فیزیکی بر روی او انجام می‌شود. این معاینات به پزشک کمک می‌کنند تا بتواند وضعیت سلامت سر، چشم ها، گوش ها، دهان، قلب، روده ها، پوست، عضلات و استخوان های نوزاد را بررسی کند و هرگونه نارسایی، عفونت یا نقص را در آن ها شناسایی کند. در این قسمت به معرفی مهم ترین معاینات فیزیکی نوزادان خواهیم پرداخت
معاینه سر و چشم های نوزاد
پزشک با دقت سر و چشم های نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. او به دنبال هرگونه خمیدگی، کبودی، تورم، زخم، خارش یا افتادگی در سر و صورت نوزاد می‌گردد. همچنین او با استفاده از یک چراغ قوه، به داخل چشم های نوزاد نگاه می‌کند و به دنبال هرگونه عفونت، التهاب، آب مروارید، کاتاراکت یا دیگر اختلالات بینایی می‌گردد. اگر پزشک هرگونه نارسایی یا نقص در سر و چشم های نوزاد مشاهده کند، ممکن است آزمایش های بیشتری را برای تشخیص دقیق و درمان مناسب تجویز کند.
معاینه گوش های نوزاد
پزشک با دقت گوش‌های نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. او به دنبال هرگونه تورم، قرمزی، خارج شدگی، زخم، خارش یا ترشح در گوش های نوزاد می‌گردد. همچنین او با استفاده از یک ابزار به نام اتوسکوپ، به داخل گوش های نوزاد نگاه می‌کند و به دنبال هرگونه عفونت، التهاب، پلاک، سوراخ یا دیگر اختلالات شنوایی می‌گردد. اگر پزشک هرگونه نارسایی یا نقص در گوش های نوزاد مشاهده کند، ممکن است آزمایش های بیشتری را برای تشخیص دقیق و درمان مناسب تجویز کند.
معاینه دهان و حلق نوزاد
پزشک با دقت دهان و حلق نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. او به دنبال هرگونه تورم، قرمزی، زخم، خارش یا ترشح در لثه ها، دندان ها، زبان، لب ها و حلق نوزاد می‌گردد. همچنین او با استفاده از یک ابزار به نام لارنگوسکوپ، به داخل حلق و بلع رفتگان نظیر فارنکس، لارینکس و تراکئید نوزاد نگاه می‌کند و به دنبال هرگونه عفونت، التهاب، پلاک، سوراخ یا دیگر اختلالات تنفسی و بلعیدن می‌گردد. اگر پزشک هرگونه نارسایی یا نقص در دهان و حلق نوزاد مشاهده کند، ممکن است آزمایش های بیشتری را برای تشخیص دقیق و درمان مناسب تجویز کند.
معاینه قلب و ریه های نوزاد
پزشک با دقت قلب و ریه های نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. او با استفاده از یک ابزار به نام استتوسکوپ، به صدای ضربان قلب و تنفس نوزاد گوش می‌دهد و به دنبال هرگونه نامنظمی، ضعف، سرعت، فشار یا دیگر اختلالات قلبی و عروقی می‌گردد. همچنین او با استفاده از یک ابزار به نام اکسیمتر، سطح اکسیژن خون نوزاد را اندازه گیری می‌کند و به دنبال هرگونه کمبود، افزایش یا دیگر اختلالات تنفسی می‌گردد. اگر پزشک هرگونه نارسایی یا نقص در قلب و ریه های نوزاد مشاهده کند، ممکن است آزمایش های بیشتری را برای تشخیص دقیق و درمان مناسب تجویز کند.
معاینه شکم و روده های نوزاد
در آزمایش های تشخیصی برای بررسی سلامت نوزادان پزشک با دقت شکم و روده های نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. او با استفاده از دستان خود، به شکم نوزاد فشار می‌دهد و به دنبال هرگونه تورم، درد، سفت شدگی یا دیگر اختلالات گوارشی می‌گردد. همچنین او با استفاده از استتوسکوپ، به صدای حرکات روده‌ای نوزاد گوش می‌دهد و به دنبال هرگونه نامنظمی، ضعف، سرعت یا دیگر اختلالات روده‌ای مثل آپاندیسیت، عفونت انتروکولیت نکروزان (necrotizing enterocolitis) یا بسته شدن روده (intestinal obstruction) می‌گردد. اگر پزشک هرگونه نارسایی یا نقص در شکم و روده های نوزاد مشاهده کند، ممکن است آزمایش های بیشتری را برای تشخیص دقیق و درمان مناسب تجویز كند.
معاینه پوست، عضلات و استخوان های نوزاد
پزشک با دقت پوست، عضلات و استخوان های نوزاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. او به دنبال هرگونه تورم، قرمزی، زخم، خارش، خشکی یا دیگر اختلالات پوستی مثل کمبود پروتئین (kwashiorkor) یا کمبود پروتئین (marasmus) و یا اگزما (eczema) می‌گردد. همچنین او با استفاده از دستان خود، به عضلات و استخوان های نوزاد فشار میاورد و به دنبال هرگونه ضعف، سفت شدگی، درد، کج شدگی، شکستگی یا دیگر اختلالات عضلانی و اسکلتی مثل کمردرد (scoliosis)، کف پای برگشته (clubfoot) یا پرانگشتی (polydactyly) می‌گردد. اگر پزشک هرگونه نارسایی یا نقص در پوست، عضلات و استخوان های نوزاد مشاهده کند، ممکن است آزمایش های بیشتری را برای تشخیص دقیق و درمان مناسب تجویز کند.
خلاصه
در این مقاله، به معرفی مهم ترین آزمایش های تشخیصی برای بررسی سلامت نوزادان پس از تولد پرداختیم. این آزمایش ها شامل غربالگری برای شناسایی اختلالات مادرزادی، مورثی و متابولیک و معاینات فیزیکی نوزادان برای شناسایی اختلالات سر، چشم ها، گوش ها، دهان، قلب، روده ها، پوست، عضلات و استخوان ها هستند. این آزمایش ها به پزشک کمک می‌کنند تا بتواند هرگونه نقص، نارسایی، عفونت، آلودگی یا بیماری را در نوزاد شناسایی کند و در صورت لزوم، درمان مناسب را تجویز کند. بنابراین، لازم است که همه خانواده ها از این آزمایش ها برای حفظ سلامت نوزادان خود استفاده کنند.
