شیر مادر در دوران شیردهی بهترین غذا برای فرزند است. مغذی، مناسب و ارزان است. همچنین شیر مادر میتواند در برابر عفونت ها از نوزاد حفاظت کند و از بیماری هایی مانند آسم و دیابت پیشگیری میکند. از طرفی شیردادن از مادران در برابر سرطان پستان و تخمدان حفاظت کند. همچنین باعث کاهش وزن مادر پس از زایمان می شود.
گام های شیردهی موفق
به گزارش اکسیریاب شیردادن امری طبیعی است اما شروع آن تقریبا برای تمام مادران دشوار به نظر میرسد. آنچه در پی می آید گام هایی است که میتواند به شیردهی موفق بیانجامد:
- پیش از زایمان در مورد شیر دادن بیاموزید. گروه های حمایت از مادران شیرده را بیابید، در کالس های پیش از زایمان شرکت کنید، کتاب بخوانید و فیلم های آموزشی ببینید.
- پس از زایمان، بخواهید که نوزاد را هرچه زودتر روی شکم شما قرار دهند. مطالعات نشان داده اند که ساعت های اولیه پس از تولد، نوزادان به طور غریزی به سمت سینه مادر حرکت میکنند و آن را به دهان میگیرند.
- تغذیه با شیر خود را پس از زایمان در اولین فرصت (در ساعت اول بعد از زایمان) اغاز نمایید. بعد از زایمان نوزاد حدود 30-40 دقیقه بیدار است و سپس برای استراحت می خوابد.
- کمک و حمایت همسر، خانواده، پرستاران، متخصص و دوستان علاقه مند را بپذیرید.
شیر مادر چگونه تغییر میکند؟
- از تولد تا روز سوم پس از آن، شیر تولیدی مایعی غلیظ و زردرنگ است. این مایع «آغوز» نامیده میشود و میزان زیادی ویتامین و پروتئین برای حفاظت از نوزاد شما در برابر عفونت دارد. این مایع، ملین ملایمی است که به راه افتادن روده ها و اجابت مزاج نوزاد هم کمک میکند.
- از روز 3 تا روز 10، شیر اولیه تولید میشود. این شیر آب بیشتری دارد.
- از روز 10 به بعد، شیر کامل تولید میشود. این شیر از این نظر منحصر به فرد است که ترکیب آن در طول روز تغییر میکند به گونه ای که محتوای چربی در طول یک نوبت تغذیه افزایش می یابد یعنی اکثر چربی در انتهای وعده شیرخوردن نوزاد به وی میرسد تا در پایان یک نوبت شیردهی سیر شود و مدتی بخوابد.
- از تغذیه توأم شیر مادر و شیر مصنوعی در هفته های اول باید ممانعت نمود مگر آنکه پزشک به شما توصیه نماید.
- در صورت محرومیت نوزاد از شیر مادر، شیر مصنوعی مغذی است هرچند مزایای شیر مادر را ندارد.
- بنا به توصیه پزشک در برخی موارد نادر قطع دایمی یا گذرای شیر مادر لازم است.
روش صحیح شیر دادن به کودک
پستان گرفتن مناسب، شیرخوردن را برای شیرخوار آسانتر و مشکالت کمتری برای
مادر ایجاد میکند. از جمله مراحل آن میتوان گفت:
بخش اول
- شیرخوار را محکم در آغوش بگیرید به طوری که دهان شیرخوار روبروی پستان شما قرار بگیرد. با یک دست تکیه گاهی برای سر شیرخوار ایجاد کنید و در همان حال پایین تنه شیرخوار را به سینه خود بچسبانید.
- صبر کنید تا شیرخوار دهانش را خوب باز کند. سپس او را به سمت پستانتان بکشید به طوری که اول چانهاش با پستان تماس پیدا کند. نوک پستان را وارد دهان شیرخوار نکنید. لب های شیرخوار باید دور هاله پستان بچسبد.
- نوک پستان باید مقابل کام بالای شیرخوار قرار داشته باشد. هنگامی که شیرخوار آن را میمکد نباید دردی وجود داشته باشد.
- دهان شیرخوار باید هاله (بخش رنگی اطراف نوک پستان) را کامال بپوشاند. مهمتر اینکه نیمه پایینی هاله کامال با دهان نوزاد پوشیده شده باشد.
- هنگام شیردهی چانه شیرخوار باید کامال زیر پستان و بینی شیرخوار بسیار نزدیک به پوست پستان باشد اما نوک بینی شیرخوار در پستان فرو نرود و بتواند به راحتی تنفس کند.
- اگر شیرخوار به خوبی پستان را گرفته باشد، با کشیدن ملایم سر به عقب پستان را ول نمیکند. نوک پستان نباید هیچ دردی داشته باشد.
بخش دوم
- اکثر مادران وضعیتی را که خود نشسته اند و شیرخوار را در آغوش گرفته اند آسان ترین وضعیت شیردهی میدانند. شیردهی در سایر وضعیت ها مثل درازکش و نیمه نشسته را تنها زمانی که شیردهی مناسب و باثبات شد، امتحان کنید.
- میتوانید یک بالش روی ران خود بگذارید تا به عنوان تکیه گاه دستتان برای نگهداشتن شیرخوار- وقتی شیرخوار بزرگتر و سنگینتر میشود- از آن استفاده کنید. این بالش به خصوص اگر زایمان با روش سزارین انجام شده باشد، بسیار مؤثر است.
- اگر شیرخوار به درستی پستان را نگرفته است، او را جدا و دوباره امتحان کنید. اگر اجازه دهید شیرخواری که به خوبی پستان را نگرفته است به شیر خوردنش ادامه دهد، نتیجه آن تغذیه ناکافی و ایجاد درد برای شما خواهد بود.
- اگر احساس درد میکنید، شیرخوار را جدا و دوباره شروع کنید. اجازه ندهید کودک با مکیدن فقط نوک سینه شیر بخورد.
- هنگام شیر دادن به شیرخوار، نگران امور دیگر نباشید.
- آسوده باشید! نوشیدنی گرم بنوشید. اجازه دهید دیگران به شما کمک کنند.
نشانه های پستان گرفتن صحیح و درست شیر خوردن نوزاد چیست؟
هنگامی که شیرخوار پستان را بگیرد، شروع به مکیدن میکند. این عمل شامل توالی خاصی از حرکات است:
- شیرخوار دهان را بازتر میکند. چانه در تماس با پستان و لب پائینی به سمت بیرون برگشته است.
- شیرخوار مکث میکند. مکیدن های آرام و عمیق همراه با وفقه های کوتاه مدت دارد تا شیر به دهان جریان یابد.
- شیرخوار دهان را میبندد. این توالی تکرار میشود تا وقتی که دهان پر از شیر شود و شیرخوار شیر را فرو دهد. شما باید بتوانید فرو دادن شیر را ببینید و صدا های قورت دادن شیر را بشنوید.
- مادر هیچگونه دردی در پستان احساس نمیکند.
- نوزاد وقتی احساس سیری میکند، خودش پستان را رها میکند.
خلاصه
شیر مادر در دوران شیردهی برای نوزادان به عنوان غذایی بسیار مفید و مناسب شناخته میشود. این غذا به نوزادان تغذیه مناسب می‌دهد و از عفونت ها و بیماری های مختلفی مانند آسم، دیابت، سرطان پستان و تخمدان جلوگیری میکند. همچنین، شیر دادن از مادران نیز مزایایی برای خود مادر دارد، از جمله کمک به کاهش وزن پس از زایمان. به مادران توصیه میشود که قبل از زایمان در مورد شیر دادن مطالعه کنند و در کلاس های پیش از زایمان شرکت کنند. و اهمیت تغذیه با شیر مادر به عنوان تغذیه اولیه نوزاد در ساعت اول پس از زایمان بیان شده و تکنیک های صحیح شیر دادن نیز توضیح داده شده است.
در نهایت، نمایندگان حمایتی و حمایت از مادران در این مسیر می‌توانند بسیار مفید باشند و توصیه میشود که مادران از حمایت و کمک دیگران استفاده کنند تا شیردهی موفقی داشته باشند.
