اول از همه، مهم است بدانید به‌طور متوسط هر کودک در طول سال 6 تا 10 بار سرما می‌خورد. بسیاری از این سرماخوردگی ها خفیف است و گاهی حتی والدین متوجه آن نمی‌شوند. علت سرماخوردگی ویروس ها هستند. آنتی‌بیوتیک ها هیچ تأثیری بر ویروس های عامل سرماخوردگی ندارند. علایم سرماخوردگی را به آسانی می‌توانید در خانه کنترل کنید. هر چند بیماری کودک در خانه می‌تواند ناراحت کننده باشد، اکثر کودکان دچار سرماخوردگی نیاز ندارند به پزشک مراجعه کنند. استفراغ گهگاه، پس از حملات سرفه شایع است و علامت مهم و نگران کننده‌ای نیست. سرماخوردگی می‌تواند سرفه خشک ایجاد کند که 2 تا 3 هفته پس از بهبود دیگر علایم، همچنان باقی بماند. گلودرد و گوش‌درد نیز به‌طور شایع همراه با سرماخوردگی بروز می‌کنند.
علایم محتمل عبارتنداز:
- آبریزش بینی
- احتقان بینی
- تورم غدد لنفاوی گردن
- گلودرد
- گوش درد
- آبریزش چشم
- سرفه
- تب
- تحریک پذیری
- کاهش اشتها
- خواب ناآرام
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
این بخش شامل برخی علائم سرماخوردگی است که درصورت وقوع باید به پزشک مراجعه کنید. لایزم به دکر است درصورت بروز این علائم در ابتدا به بخش بعدی که توصیه های خانگی می‌باشد را مطالعه کرده و درصورت نتیجه ندادن حتما به پزشک خود مراجعه کنید تا مشکل کودک شما به خوبی رفع شود. برخی از این موارد عبارتنداز:
- کودکتان زیر 3 ماه است
- کودک شما تبی بیش از 5/38 درجه سانتی گراد دهانی یا 39 درجه سانتی گراد مقعدی دارد
- کودک شما به شدت ناخوش است
- کودک شما در تنفس مشکل دارد
- کودک شما در بلع مشکلی جدی دارد
- ترشح بینی پیوسته سبز رنگ
- خلط سبز رنگ
توصیه های خانگی
با توجه به علائمی که در قسمت قبل در راستای سرماخوردگی گفته شده حتما این موارد را هر 4 ساعت یکبار چک کنید و همچنین با رعایت توصیه های زیر می‌توانید به فرزندتان کمک کنید حس بهتری داشته باشد. به یاد داشته باشید سرماخوردگی نیاز به درمان آنتی بیوتیکی ندارد. آنتی‌بیوتیک ها دوره سرماخوردگی را کوتاه و آن را درمان نمی‌کنند.
- برای رفع تب و ناراحتی، استامینوفن یا بروفن به کودک بدهید. به هیچ بیمار زیر 20 سالی که بیماری ویروسی دارد نباید آسپرین داد.
- برای آبریزش بینی، اگر کودک تان می‌تواند تشویقش کنید که فین کند. به او نگویید دماغش را بالا نکشد. این کار در واقع راه خوبی برای تمیز کردن مجرای بینی است و باعث می‌شود عفونت به گوش یا سینوس ها گسترش نیابد. در کودکان کوچکی که نمی‌توانند فین کنند و بینی‌شان را تمیز کنند، افشانه آب‌نمک (سالین) بینی که از داروخانه قابل خرید است، می‌تواند به تمیز کردن بینی کمک کند. از افشانه های ضداحتقان بینی برای کودکان استفاده نکنید.
- برای رفع انسداد بینی، در حالی که کودک به پشت خوابیده، 3 قطره آب گرم در هر یک از سوراخ های بینی بریزید. پس از 1 دقیقه، از کودک بخواهید فین کند. هر اندازه که لازم می‌دانید می‌توانید این کار را تکرار کنید.
- داروهای ضداحتقان خوراکی یا ترکیبی، مثل دیفن هیدرامین کامپاند، می‌توانند به خشک شدن آبریزش بینی و بهبود خواب کمک کنند. البته به یاد داشته باشید اگر بیماری قلبی، پرفشاری خون بالای کنترل نشده یا آسم شدید وجود دارد، نباید از داروهای ضداحتقان استفاده کرد. داروهای آنتی هیستامین برای کودکان زیر 2 سال توصیه نمی‌شوند.
- اگر به خواب رفتن یا تمرکز کودک در مدرسه با مشکل مواجه است می‌توان از شربت های ضدسرفه حاوی دکسترومتورفان کمک گرفت. نباید سرفه خلطدار یا مرطوب را سرکوب کرد زیرا این نوع سرفه اخلاط سینه را پاک می‌کند. اگر کودک مشکلات تنفسی دارد (مثل آسم) نباید دکسترومتورفان به وی داد. به کودکان کمتر از یک سال به هیچ وجه دکسترومتورفان ندهید.
- خوردن چند جرعه مایعات گرم به آرام شدن سرفه کمک می‌کند. آب گرم با شکر یا آب میوه گرم مثل شربت لیمو یا سوپ جوجه گزینه های خوبی هستند.
- قرص های مکیدنی در کودکان بالای 2 سال که امکان مکیدن دارند، می‌تواند به رفع خشکی و سوزش گلو کمک کند مشروط بر اینکه کودک بتواند یک آبنبات سفت را بمکد.
- نگذارید کودک در معرض دود سیگار قرار بگیرد.
- کودک نباید ورزش و بازی کند و باید به خوبی استراحت کند. به کودک مایعات اضافی بدهید. اگر دستگاه بخور سرد دارید، از آن استفاده کنید.
- اگر کودک تان شیرخوار است، شیردهی را قطع نکنید. ممکن است لازم شود دفعات تغذیه را افزایش دهید.
- شستن دست ها می‌تواند از گسترش عفونت پیشگیری کند.
خلاصه
سرماخوردگی یک اختلال شایع در کودکان است که بیشتر به ویروس ها برمی‌گردد و اغلب نیازی به درمان با آنتی‌بیوتیک ندارد. علایم شامل تورم بینی، سرفه، گلودرد و تب هستند. در بیشتر موارد، درمان خانگی مانند مصرف داروهای ضدتب، استفاده از افشانه آب‌نمک برای تمیز کردن بینی و استفاده از مایعات گرم موثر است. با این حال، در مواردی مانند تب بالا، تنفس مشکل‌بار، بلع مشکلی جدی و ترشح بینی پیوسته سبز، نیاز به مراجعه به پزشک وجود دارد. همچنین سرماخوردگی معمولاً بی‌خطر است و می‌توان با توجه به علایم موجود و استفاده از درمان های خانگی مانند استفاده از داروهای ضدتب و مایعات گرم، کمک به بهبود آن کرد. اما در صورت بروز علایم شدید یا نگران‌کننده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
