بند ناف
از جمله مسائلی که در هنگام تولد نوزاد باید توجه ویژه ای به آن داشت قسمت بند ناف نوزاد می باشد که تا زمان خشک شدن آن به منظور جلوگیری از بروز عفونت نیاز به مراقبت های لازم دارد. بند ناف نوزاد اغلب حدود ۷ الی ۲۱ روز پس از تولد خشک شده و بدون احتیاج به چیزی به طور خود به خود از جایش جدا شده و می افتد.
زمان افتادن بند ناف نوزاد
بند ناف در واقع وسیله ارتباطی جفت و نوزاد می باشد که راه آن مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز نوزاد تامین می گردد و پس از تولد این ارتباط قطع شده و تنها قسمت انتهای ریشه بند ناف به بدن نوزاد متصل می باشد. افتادن بند ناف نوزاد باید روند طبیعی خود را طی کند تا ریشه بند ناف به مرور زمان خشک شده و جدا شود. در صورتی که این مدت زمان به طول انجامید و یا بند ناف از لحاظ ظاهری دچار تغییر شکل شد و رنگ و بوی نامطبوعی به خود گرفت والدین باید هر چه سریعتر به متخصص اطفال مراجعه نمایند.
بعد از تولد در واقع بند ناف توسط یک عمل بدون درد از جایی نزدیک بدن نوزاد قطع شده و یگ گیره به آن زده می شود که موجب متصل ماندن قسمت ریشه بند ناف به بدن کودک می شود و با توجه به این که هیچ گونه عصبی در بند ناف وجود ندارد بنابراین این پروسه برای مادر و فرزند کاملا بدون درد می باشد. اگر پوست اطراف ریشه بند ناف حالت قرمزی داشت و کمی ورم کرده بود و همچنین بوی نامناسبی به خود گرفته و مایع اطراف آن ترشح زیادی داشت و با وجود گذشت ۴ هفته از تولد نوزاد هنوز نیفتاده بود باید حتما به متخصص اطفال مراجعه نمود. در واقع در صورتی که این مدت طول بکشد امکان دارد نوزاد مبتلا به مشکلات نقص ایمنی بوده و یا ناف آن عفونت کرده باشد که به همین خاطر نیاز است در این مدت اقدامات بهداشتی و مراقبتی را به طور کامل انجام دهید.
نشانه های عفونت بند ناف
عفونت بند ناف از جمله بیماری های بند ناف در دوره نوزادی به حساب می آید که باید خیلی سریع درمان می گردد وگرنه عفونت به داخل خون راه پیدا کرده و ممکن است سلامتی نوزاد را تهدید کند.
در ادامه یک سری از علائم عفونت بندناف را شرح داده ایم.
- تورم و سفتی دور اطراف ناف نوزاد
- کسل شدن و بروز تب
- خونریزی کردن پیش از افتاده شدن آن
- تعویق در افتادن آن
- وجود ترشحات و بوی نامطبوع بند ناف
- بروز التهاب در اطراف ناف نوزاد
دلایل عفونت
- بکار بردن الکل برای خشک شدن بند ناف
- دستکاری کردن بند ناف
- رعایت نکردن مراقبت های بهداشتی
- بریده شدن بند ناف توسط وسیله ای غیر بهداشتی و آلوده
- بکار بردن برخی داروهای خانگی برای خشک کردن و جداسازی بند ناف
راهکارهای پیشگیری از عفونت
تا جایی که امکان دارد بند ناف نوزاد را همواره به صورت خشک و تمیز نگه دارید.
پس از حمام کردن نوزاد صبر کنید و بگذارید تا بند ناف در مجاورت هوا خشک شود.
در صورتی که در اطراف بند ناف نوزاد ترشح چرکی دیدید و یا این که مقداری لکه خون و تورم و قرمزی مشاهده کردید حتما باید به پزشک مراجعه نمایید.
سعی کنید از پنبه برای خشک کردن بند ناف به هیچ عنوان استفاده نکنید چرا که رشته های پنبه بر روی بند ناف مانده و موجب ایجاد زخم و عفونت می گردد.
پس از افتاده شدن بند ناف هرگز نباید روی آن را پانسمان نمایید و یا با استفاده از پارچه یا ناف بند ببندید.
تا جایی که امکان دارد لباس های آزاد و گشاد با جنس نخی تن نوزاد کنید چرا که لباس های تنگ با جنس نایلونی به بند ناف چسبیده و موجب ایجاد زخم می شود.
هرگز تلاش نکنید که بند ناف را با استفاده از دست جدا نمایید حتی در صورتی که کاملا شل شده باشد.
تا حدود یک ماه پس از افتادن بند ناف بهتر است که او را داخل وان استحمام نکنید.
باید مواظب باشید که در هنگام عوض کردن پوشک بند ناف زیر پوشک نباشد و با ادرار تماس نداشته باشد.
در صورتی که بند ناف نوزاد با ادرار تماس پیدا کرد با استفاده از آب ولرم آن را کاملا تمیز کرده و با کمک یک پارچه نخی آن را به طور کامل خشک نمایید.
اقدامات مراقبتی صحیح از بند ناف
برای مواظبت از ریشه بند ناف باید یک سری اعمال و نکات را تا زمان کنده شدن کامل بند ناف نوزاد انجام دهید که در ادامه به معرفی آن ها پرداخته ایم.
پوشک نوزاد را به گونه ای ببندید که از قسمت ریشه بند ناف مقداری فاصله داشته باشد.
باید این نکته را در نظر داشته باشید که وجود مقداری ترشح از محل بند ناف کاملا طبیعی و عادی می باشد. این مایع به طور معمول از ریشه تراوش پیدا کرده و باید خیلی راحت پاک شود.
به منظور خشک نگه داشتن ریشه بند ناف پوشک را در قسمت زیر بند ناف ببندید.
پیش از کنده شدن بند ناف بهتر است از لباس هایی که موجب گیر کردن زیاد به بند ناف نوزاد می شود استفاده نکنید.
ریشه بند ناف را کاملا خشک و تمیز نگه داشته و برای تمیز کردن آن از هیچ ماده ای استفاده نکنید.
سعی کنید در هوای گرم تنها یک پوشک مناسب و یک لباس راحت تن نوزاد کنید تا بدین صورت هوا به راحتی جریان داشته باشد و بند ناف شروع به خشک شدن نماید.
به هیچ عنوان سعی نکنید که بند ناف را از بدن نوزاد جدا نمایید حتی موقعی که احساس می کنید تنها به یک مو بند می باشد.
باید توجه داشته باشید که کندن بند ناف امکان دارد موجب خونریزی گردد.
به جای این که نوزاد را درون وان حمام غوطه ور نمایید می توانید او را با یک تکه اسفنج نرم ویژه نوزاد تمیز کنید.
به منظور تمیز کردن بند ناف الکل، بتادین و یا ضدعفونی کننده های دیگر بکار نبرید تا بند ناف به طور طبیعی و در زمان خودش بیفتد و بدین گونه خطر عفونت نیز کاهش پیدا کند.
