از جمله مشکلات شایعی که امکان دارد در دوران حاملگی برای مادران پیش بیاید خشکی دهان می باشد که همچون دیگر علائم این دوران ناشی از تغییرات هورمونی و عوامل مختلفی می باشد و با بررسی و تشخیص به موقع آن ها می توان به درمان و رفع این وضعیت پرداخت. در همین زمینه تصمیم داریم در این مطلب به جهت آگاهی شما عزیزان دلایل و علائم خشکی دهان در بارداری و راه های درمان آن را مورد بررسی قرار دهیم.
بررسی خشکی دهان در بارداری
به طور کلی می توان گفت برای حفظ رطوبت و تمیز ماندن محیط دهان به بزاق احتیاج می باشد و همینطور بزاق در هضم غذا کمک کننده بوده و از رشد و نمو باکتری ها و قارچ های دهان ممانعت می کند. زمانی که بزاق به میزان کافی تولید نشود در نتیجه دهان دچار خشکی می شود که در دوران حاملگی نیز به خاطر تغییرات هورمونی این اتفاق رخ می دهد و مادر دچار حالت خشکی دهان در بارداری می گردد. این وضعیت تغییرات شیمیایی بسیاری را به همراه دارد و به طور معمول در سه ماهه اول حاملگی اتفاق می افتد و در زمان شب شدیدتر خواهد شد.
نشانه های خشکی دهان در حاملگی
- سفیدی، خشکی و کم رنگ شدن زبان
- تغییر یافتن حس چشایی
- وجود بوی بد و نامطلوب در دهان
- حس چسبنده بودن درون دهان
- وجود حس سوزش در داخل دهان
- ترک خوردگی و خشک شدن لب ها
- احساس تشنگی بیش از اندازه
- بروز گلو درد
- ایجاد زخم در دهان
- خشک شدن گلو
علل اصلی ایجاد خشکی دهان
دلایل زیادی موجب بروز این امر می شود که در ادامه به موارد مهمی از آن اشاره خواهیم کرد.
کم شدن میزان آب بدن
کمبود آب بدن بخاطر استفاده ناکافی مایعات موجب کم شدن میزان ترشح بزاق و خشکی دهان می گردد. در دوران حاملگی بایستی به منظور ممانعت از کمبود آب بدن آب و مایعات زیادی استفاده نمود چرا که آب کافی در دوران حاملگی برای چرخش جنین درون رحم، تولید مایع آمنیوتیک و بالا رفتن میزان حجم خون ضرورت زیادی دارد. این وضعیت همراه با علائمی همچون بروز خستگی، ایجاد سردرد و سرگیجه و دفع ادرار زرد و تیره می باشد و مشکلات مختلفی همچون زایمان زودرس را به دنبال دارد.
وجود کم خونی
خشکی شدید به همراه ایجاد حس سوزش دهان می تواند از علائم کم خونی باشد. در صورتی که خشکی دهان همراه با نشانه هایی همچون خشکی گلو، ترک خوردن لب و حس سوزش در زبان باشد می توانند بیانگر بروز کم خونی باشد و احتیاج به درمان سریع داشته باشد. در صورت تجربه چنین علائمی خیلی سریع به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
اختلالات هورمونی :
ایجاد تغییر و نوسان در میزان هورمون ها در دوران حاملگی می تواند ترشح بزاق را نیز کم کند و موجب خشکی دهان در دوران بارداری گردد.
ایجاد استفراغ
استفراغ دائم در حاملگی موجب اسیدیته شدن محیط دهان می گردد. در صورتی که بزاق دهان برای دفع شدن مایعات اسیدی کافی نباشد دهان دچار خشکی در این دوران می گردد.
بالا رفتن میزان حجم خون :
افزایش یافتن حجم خون و مقدار عملکرد تصفیه در کلیه ها موحب دفع زیاد ادرار و در نهایت از دست رفتن مایعات بدن و خشک شدن دهان در این دوران می گردد.
نوع سبک زندگی
خوردن الکل و نوشیدنی های دارای کافئین و همچنین استعمال دخانیات، استفاده از مواد غذایی شور و ادویه دار و نفس کشیدن از راه دهان نیز موجب خشک شدن دهان می گردد.
استفاده از داروهای مختلف :
داروهایی که به منظور درمان فشار خون زیاد در دوره حاملگی مورد استفاده قرار می گیرند نیز امکان دارد موجب خشکی دهان در این دوران شوند.
افزایش مقدار سوخت و ساز بدن
با پیشروی روند بارداری میزان عملکرد سلولی همچون ایجاد انرژی و تجزیه غذا به مقدار زیادی بالا می رود و در نهایت میزان آب بدن کاهش می یابد و این آب بایستی به طور منظم جانشین گردد. در صورتی که این جانشینی انجام نگیرد محیط دهان خشک خواهد شد.
وجود برفک دهان
امکان دارد تمامی افراد به برفک دهان دچار شوند ولی در صورتی که سیستم دفاعی بدن به شکل طبیعی فعالیت نداشته باشد احتمال دارد برفک بیش از حد رشد پیدا کند. برفک حس خشکی و پرز مانندی را درون دهان بوجود می آورد.
بروز دیابت بارداری
میزان غلظت غیرعادی گلوکز و قند خون در دوره حاملگی ممکن است موجب خشک شدن محیط دهان در این دوران شود. از جمله علائم دیابت می توان به بالا رفتن میزان تشنگی و دفع زیاد ادرار، بروز خستگی و تار شدن دید و ایجاد عفونت در مثانه و واژن اشاره کرد.
نحوه رفع و درمان
برای تسکین و رفع چنین وضعیتی می توان با استفاده از نکات و راهکارهایی مشکل بوجود آمده را برطرف نمود که در ادامه به شرح آن پرداخته ایم.
تا جایی که امکان دارد به صورت دائم آب بخورید و همینطور می توانید در صورت تمایل تکه های کوچکی از یخ را درهان خود بگذارید و بمکید تا محیط دهانتان خیس گردد.
از خوردن الکل یا قهوه پرهیز نمایید چرا که علاوه بر مشکلاتی که بوجود می آورد امکان دارد موجب کم شدن میزان آب بدن شود به همین خاطر سعی کنید به طور کامل از آن ها دوری نمایید.
در دوران حاملگی از کشیدن سیگار پرهیز نمایید چرا که علاوه بر سمیت دود سیگار موجب خشک شدن دهان و گلو نیز می گردد.
برنامه غذایی سالم و مناسبی از سبزیجات برگ سبز، انواع غلات، انواع آجیل و گوشت بدون چربی داشته باشید و از مصرف غذاهای غنی از سدیم پرهیز نمایید چرا که این عمل امکان دارد سبب کم شدن آب بدن گردد.
سعی کنید آدامس بدون قند مصرف نمایید چرا که عمل جویدن سبب تحریک شدن ترشح بزاق می گردد.
بهتر است که آب نارگیل بخورید چرا که حاوی انواع ویتامین ها و مواد معدنی بوده و همینطور دارای الکترولیت هایی می باشد که می تواند بافر موجود در داخل خون را به حالت تعادل در آورد.
بهتر است همیشه بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نمایید. هنگام صبح، شب و پس از هر وعده غذایی دندان های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید چرا که این اعمال ضرورت بسیاری دارد.
تا جای امکان همواره و حتی در زمان خواب با استفاده از بینی تنفس داشته باشید تا اطمینان حاصل نمایید که آب دهانتان دچار تبخیر نمی شود.
صورت خود را بخور بدهید بدین گونه که نزدیک بیست دقیقه در روز بخار گرم تنفس نمایید. این عمل مانع از خشک شدن دهان خواهد شد.
در صورتی که در نواحی خشک زندگی می کنید از دستگاه رطوبت ساز در اتاق خواب خود استفاده نمایید.
در مطلب ارائه شده نشانه ها و دلایل اصلی بروز خشکی دهان در بارداری و راه های درمان و رفع آن را به طور کامل شرح دادیم که امیدواریم برایتان مفید و سودمند بوده باشد.
منبع : آرگا
برچسب :بارداری
