سندرم کاپگراس چیست و آیا قابل درمان است؟
درباره این بیماری
همانطور که می دانید تاریخچه بیماری های روانی بسیار طولانی است یکی از اختلال های روانی که در افراد ایجاد می شود سندرم کاپگراس است این سندورم نوعی اختلال تشخیص وابستگان است افرادی که دچار این سندرم می شوند تصور می کنند که اعضای خانواده آن ها یا بستگانشان جایگزین شده اند یعنی این افراد در ابتدا در تشخیص نزدیکان خود مشکلی نداشته اند اما بعدها دچار این توهم شده اند که همسر یا فرزندان آن ها توسط افرادی غریبه جایگزین شده اند و همسر و فرزند حقیقی او نیستند.
این سندرم که به وسیله یکی از روانپزشکان فرانسوی تشخیص داده شد برای اولین بار زنی ۵۳ ساله دچار این توهم شده است. او ادعا داشت که همسر و دخترش را جایگزین کرده اند. این بیمار در تشخیص چهره هیچ مشکلی نداشته اما به شکل نامعلومی دچار این توهم شده است که خانواده حقیقی او را ناپدید کرده اند. پس از آن در نقاط مختلفی از دنیا روانپزشکان گزارشاتی را ارائه داده اند که علائمی مشابه آن را داشت. این نمونه ها موجب شد تا بررسی هایی در این زمینه انجام شود.
آشنایی با سندرم کاپگراس
یکی از نادرترین سندرم هایی که در زمره اختلال های روانی قرار دارد این سندرم می باشد که در سال ۱۳۸۶ در استان کرمان یافت شده است مورد زنی با ۳۸ سال سن بود که به اسکیزوفرنی دچار شد و او اعتقاد داشت که نیمه پایین بدن او متعلق به یکی از دوستان مونث اش می باشد که روسپی داشته و فردی بدنام بوده است به طور کامل این سندورم نوعی هذیان گویی پیچیده است که بر اثر آن فرد بیمار تصور می کند یکی از نزدیکانش یا یک فرد شیاد جایگزین شده اند.
توهم کاپگراس چیست؟
این توهم نوعی اختلال روانی است که در آن فرد تصور می کند یک شیاد است و یا یکی از اعضای خانواده اش توسط فردی شیاد جایگزین شده است این بیماری قابل درمان است و باید شیوه های دارو درمانی و روان درمانی بر روی این افراد پیاده شود.
این توهم بیشتر در دست ای از بیماران دیده می شود که دارای زمینه های اسکیزوفرنی می باشد همچنین نمونه هایی از این بیماران در میان افرادی که جراحی مغز و اعصاب کرده اند یا دچار دمانس می باشند دیده می شود. در این بیماری جای یکی از اعضای اصلی خانواده عوض می شود و یک بدل مشابه آن وجود دارد این سندرم بیشتر در میان زن ها دیده می شود و جزو دسته هذیانی ها دسته بندی می شود تحقیقات نشان می دهد که این سندرم می تواند به دلیل نوروفیزیولیک و اختلال در لوب های آهیانه ای باشد همچنین عده ای این سندرم را در روان پویایی دسته بندی می کنند. از نشانه های رایج در این دسته از بیماران می توان به بدبینی نسبت به خود اشاره کرد آن ها تصور می کنند شخصیت حقیقی آن ها یک فرد شیاد است.
درمان این بیماری به طور نسبی با استفاده از دارو درمانی امکان پذیر است گام مهم و اساسی برای درمان این دسته از افراد مراجعه به روانپزشک و تحت نظر پزشک بودن است درمان های روان شناختی نیز در دوره های تکمیلی می تواند بسیار موثر و مفید باشد.
دلایل توهم کاپگراس
چرا افراد به سندرم کاپگراس دچار می شوند؟
بررسی های در این زمینه نشان می دهد مغز انسان برای تشخیص دادن چهره با دو فرآیند تخصصی و جداگانه چهره شناسی می کند. فرآیند اول پیام های عصبی به مرکزهای بینایی که در قشر مغز هستند منتقل می شوند و به چهره شناسی می رسند. مسیر دوم این بازشناسی پیام ها را از مرکز دریافت می کنند و به پردازش احساسات می پردازند این بخش در یک قسمت مجاور سیستم است و می تواند در فرد احساساتی را برانگیزاند. تلفیق هر دوی این فرایندها می تواند به چهره شناسی منجر شود.
اتفاقی که در این سندرم رخ می دهد این است که فرد در مسیر دوم دچار آسیب می شود و فرد بیمار قادر به شناسایی چهره خواهد بود و این شناسایی بدون هیچ گونه احساسی ایجاد می شود در این صورت فرد نمی تواند احساس داشته باشد. یکی از دلایل اصلی این سندرم قابل درمان است. بیماری آلزایمر و اسکیزوفرنی از دیگر دلایل مهم در این زمینه است.
درمان سندرم
سندرم کاپگراس قابل درمان است داروهای مهارکننده کولین استراز موجب تقویت سیستم های پیام رسانی می شوند و حافظه فرد را تقویت می کنند بیماری که دارای زوال عقلی می باشند با داروهای ضد روان پریشی می توانند مانع آن شوند. به طور کلی نمی توان نسخه دائمی در درمان این بیماری تجویز کرد در واقع تنها راه درمان این دسته از بیماری ها درمان کردن علت اصلی بروز بیماری است در حقیقت افرادی که دارای زمینه اسکیزوفرنی می باشند با درمان اسکیزوفرنی می توانید به درمان این سندرم نیز کمک کنید همچنین اگر این سندرم در طی بیماری آلزایمر رخ دهد گزینه های درمان برای آن داروهای درمان آلزایمر می باشد.
موثرترین شیوه های درمانی در این زمینه فراهم کردن محیطی است که حس خوشایندی در فرد ایجاد می کند شما باید احساس امنیت در این افراد ایجاد کنید که حس دغل بازی نداشته باشند در حقیقت اعتبار درمانی یکی دیگر از شیوه ها می باشد از سویی می توانید این احساس را در فرد ایجاد کنید که دچار توهم نیست و از این طریق امنیت در او ایجاد می کنید. روش جهت یابی واقعیت نیز از دیگر روش های موثر در این زمینه است که باید رویدادهای مهم زندگی فرد را یادآوری کنند این رویدادها شامل تغییرات زمانی و مکانی می باشند. دارو درمانی نیز از دیگر شیوه های موثر و مفید در مقابله با سندرم کاپگراس است شیوه های دارو درمانی شامل موارد زیر می باشد:
- داروهای مهار کننده مانند کولین استراز که موجب تقویت کردن سیستم های عصبی و حافظه می شود.
- داروهای درمان آلزایمر و زوال عقلی
- جراحی های آسیب مغزی
- داروهای روان پریشی و درمان افراد اسکیزوفرنی
سلام خسته نباشید یکی از اقوام درجه یک من مبتلا به کاپگراس هست و وضعیت بدی هم داره تا حدودی، در حدی که قادر به بردنش پیش روانپزشک نیستیم و مقاومت میکنه و برامون مهمه که بستری نشه، این مشکل اول هست مشکل بعدی اینه که بعد از تجویز دارو های پزشک اصلا نمیشه دارو هاش رو بهش بدیم چون چند سال پیش اقدام به درمان کردیم دکتر دارو تجویز کردن و خود سر دارو هاشو قطع کرد. میخوام بدونم پیشنهادی برای این وضعیت دارید؟(خواهشا جواب بدید قضیه خیلی مهمه)
در این شرایط حتما باید تحت نظر یک روانپزشک باشید و در خانواده نیز حمایت قوی از فرد نیاز است.