تومور حدقه چشم

حدقه چشم در حقیقت ، حفره ای استخوانی است که در بخش قدامی جمجمه واقع شده و کره چشم ، اعصاب ، عضلات و بافت همبند ؛ درون آن قرار دارد.
تومورهای حدقه چشم؛ می توانند خوش خیم ( غیرسرطانی ) بوده یا بدخیم ( سرطانی ) باشند و از نواحی مجاور چشم یا نواحی دیگر بدن به اوربیت چشم ، متاستاز یا سرایت کند.
این تومورها، از نظر سن بسیار متفاوت هستند و شامل کیست ، آسیب های عروقی ( ناشی از رگ های خونی ) ، لنف ، تومورهای نوروژنیک ( ناشی از اعصاب ) و تومورهای ثانویه ( متاستاتیک ) می شوند.

انواع تومورهای حدقه چشم

با توجه به نوع ساختار حدقه چشم ، این عضو مهم بدن در معرض ابتلا به انواع تومور قرار دارد.
به طور کلی انواع مختلفی از تومورهای حدقه، هم در کودکان و هم در بزرگسالان وجود دارد.
خوشبختانه اکثر تومورهای حدقه چشم، خوش خیم هستند؛ اما با این وجود باید اشاره داشت که این تومورها می توانند به چشم و ساختارهای اطراف آن آسیب برسانند.

تومورها شامل:

تومورهای عروقی

این نوع از تومورها، منجر به تغییر رنگ پلک و همچنین بیرون زدگی کره چشم می شوند.

تومورهای عصبی

اعصاب بینایی و سایر اعصاب را نیز درگیر می سازند.

تومورهای غدد اشکی

این تومورها از سینوس ها انتشار یافته و به سمت حدقه چشم گسترش می یابند و سبب بیرون زدگی کره چشم، افتادگی پلک و بزرگ شدن غدد اشکی می شوند.

لنفوم

تا زمان پیشرفت بیماری، علامت مشخصی از خود بروز نمی دهند.

لازم به ذکر است که تومورهای دیگری نیز وجود دارند که از یک بخش دیگر بدن ؛ گسترش یافته و به تومور حدقه چشم می انجامند.

علل ایجاد کننده

تومورهای حدقه ، غالبا در پی اختلال ژنتیکی – وراثتی پدید می آیند و در برخی موارد نیز به دنبال علل ثانویه ؛ نظیر  وجود تومور یا سرطان در دیگر اعضای بدن ؛ اعم از ریه ، سینه ، پروستات و غیره و گسترش آن به حدقه چشم رخ می دهند.

علائم تومور حدقه

توجه داشته باشید که بعضی تومورها به آرامی رشد می­ کنند و علائمی ندارند ، در حالی که این تومورها می توانند در بعضی بیماران به سرعت رشد کنند.
اکثر بیماران مبتلا به تومور حدقه ، برجستگی چشم یا پروپتوز را تجربه می کنند. اما معمولا قبل از شروع برآمدگی چشم ؛ با تغییر در بینایی ، دوبینی یا درد چشم مواجه می شوند.
البته باید اشاره داشت که عفونت ، التهاب و بعضی از سرطان های چشم ؛ نیز می تواند باعث درد چشم شوند.
لازم به ذکر است که بسیاری از علائم تومور چشم را می توان با بیماری های دیگری ؛ مانند بیماری تیروئید چشم ، انواع التهابات یا عفونت ها مشاهده کرد.
از عمده ترین علائم تومورهای حدقه

• دوربینی
• دوبینی یا دیپلویی
• افتادگی پلک
• بیرون زدگی کره چشم
• احساس درد در اطراف چشم
• خونریزی مداوم در چشم
• انحراف چشم یا استرابیسم
• اختلال در بینایی یا فقدان بینایی
• بیرون زدگی کره چشم از حدقه
• ضایعاتی مشابه خال در نواحی اطراف چشم
• افتادگی و تغییر شکل پلک ها همراه با یا بدون توده

تشخیص

تومورهای چشم ، علاوه بر آسیب رساندن به بینایی ؛ می توانند به عصب بینایی ، مغز و بقیه بدن نیز سرایت کنند.
زیرا ملانوم تمایل دارد از طریق رگ های خونی به اندام های دور منتقل شود.
بنابراین ، تشخیص و درمان به موقع از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است ؛ تشخیص تومور و معاینه دقیق ، توسط پزشک متبحر ؛ امری بسیار مهم است.
از این رو توصیه می شود به منظور تشخیص تومـور حدقه ، به پزشک فوق تخصص جراحی پلاستیک چشم مراجعه گردد.
بهترین روش تشخیص این بیماری ، استفاده از روش های تشخیصی ؛ از جمله سونوگرافی ، سی تی اسکن و ام ار آی می باشد ؛ به کمک این روش ها می توان نوع احتمالی تومور را نیز مشخص کرد.
باید متذکر شد که نمونه برداری ، نوع دقیق تومور را تعیین می کند ؛ لذا در راستای تشخیص قطعی نوع تومور ، درخواست انجام نمونه برداری از تومور  صادر می گردد.

درمان

باید توجه داشت که پس از مشخص شدن اندازه ، نوع و محل تومور ؛ می توان یک برنامه درمانی مناسب برای درمان این بیماری ، تعیین نمود.
گزینه های درمانی متنوعی ، بسته به نوع تومور وجود دارد.
لازم به ذکر است که جراحی همیشه ، تنها گزینه درمان نخواهد بود و برخی تومورها را می توان با پرتودرمانی ، شیمی درمانی یا ایمونوتراپی درمان کرد.

شیوه های درمانی

• تزریق استروئید
• کرایوتراپی
• رادیوتراپی
• شیمی درمانی
• جراحی با لیزر
• جراحی تومـور حدقه

توجه داشته باشید ، در خصوص تومورهایی که سبب بروز اختلال در عملکرد چشم می شوند؛ به منظور درمان این بیماری، عموما از طریق جراحی به روش باز ، تومور به طور کامل برداشته شده و در عین حال بینایی نیز حفظ می گردد.
لازم به ذکر است که در حال حاضر ، جراحی تومور حدقه با استفاده از تصویر برداری ؛ به جایگزین درمانی بسیار ایمن تر از گذشته تبدیل شده است.
در مواردی که سرطان چشم پیشرفته باشد ، حدقه چشم به صورت تهاجمی برداشته می شود و چشم مصنوعی ( پروتز چشمی ) جایگزین آن می گردد.
چشم مصنوعی یا پروتز ، امروزه تقریبا به طور طبیعی حرکت می کند و در واقع از چشم طبیعی قابل تشخیص نیست  ؛ گرچه ناگفته نماند که پروتز چشمی ، بینایی ندارد.
در ارتباط با درمان تومورهایی که بافت های دیگر را مورد تهاجم قرار داده اند ، لازم به ذکر است که نیاز به انجام نمونه برداری ضروری خواهد بود ؛ زیرا در این نوع از تومورها ، روش درمان بر اساس نتیجه نمونه برداری تعیین می گردد.