رژیم غذایی و سنگ کلیه

اگر سنگ کلیه دارید ، ممکن است لازم باشد یک برنامه و رژیم غذایی خاص را دنبال کنید. ابتدا پزشک اورولوژیست شما آزمایش خون و ادرار را تجویز می کند تا بفهمد که چه نوع عوامل خطرزا دارید. سپس متخصص تغذیه در مورد تغییر رژیم غذایی و درمان دارویی که برای جلوگیری از بازگشت سنگ کلیه نیاز دارید، به شما می گوید. سپس با مشاوره با یک متخصص تغذیه می توانید تغییرات لازم را در برنامه غذایی و سبک زندگی خود ایجاد کنید.

سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه توده سفتی است که از بلور و املاح موجود در ادرار تشکیل می شود. برای اکثر افراد ، مواد شیمیایی طبیعی موجود در ادرار مانع از ایجاد سنگ و ایجاد مشکل می شود.

تشخیص و درمان

متداول ترین انواع سنگ کلیه، سنگ های کلسیم و به دنبال آن سنگ های اسید اوریک است.

تغییرات در رژیم غذایی و معالجه پزشکی بر اساس نوع سنگ برای جلوگیری از بازگشت آنها صورت می گیرد.

مهمترین عوامل جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه

نوشیدن آبکی از بهترین کارهایی که می توانید برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه انجام دهید نوشیدن مقدار زیادی آب در روز است. این به شما کمک می کند تا مرتباً ادرار کنید تا از تجمع کلسیم یا اسید اوریک جلوگیری شود. عرق خود را دست کم نگیرید!

عوامل مفید برای دفع سنگ

سونا ، یوگای گرم و ورزش های سنگین ممکن است برای سلامتی مفید باشد، اما همچنین ممکن است منجر به ایجاد سنگ کلیه شود.  زیرا از دست دادن آب از طریق تعریق چه به دلیل این فعالیت ها و چه فقط گرمای تابستان ممکن است منجر به تولید ادرار کمتری شود.

هرچه بیشتر عرق کنید، ادرار کمتری خواهید داشت که باعث می شود مواد معدنی سنگ ساز در کلیه ها و مجاری ادرار رسوب کنند.هیدراته شدن با آب به خصوص هنگام انجام ورزش یا فعالیت هایی که باعث تعریق زیاد می شود ، حتماً به خوبی هیدراته و سیراب باشید.

برای تولید مقدار کافی ادرار باید روزانه ۲-۳ لیتر مایع یا ۸-۱۲ فنجان آب بنوشید. با یک متخصص بهداشت در مورد میزان آب مناسب بدن شما صحبت کنید.

سعی کنید از نوشیدن نوشابه های گازدار (به ویژه آنهایی که مقادیر زیادی فروکتوز دارند) ، چای سرد شیرین و آب گریپ فروت خودداری کنید.

چه نوع برنامه غذایی برای جلوگیری از سنگ کلیه توصیه می شود؟

هیچ برنامه غذایی واحدی برای پیشگیری از انواع سنگ کلیه وجود ندارد. بیشتر توصیه های رژیم غذایی بر اساس انواع سنگ ها است و برای هر فرد به صورت جداگانه تنظیم می شود

۱. سنگهای اگزالات کلسیم

رایج ترین سنگ ها اگزالات به طور طبیعی در بسیاری از غذاها از جمله میوه ها و سبزیجات ، آجیل و دانه ها ، غلات ، حبوبات و حتی شکلات و چای یافت می شود. برخی از نمونه غذاهایی که دارای مقادیر زیادی اگزالات هستند عبارتند از:

• بادام زمینی
• ریواس
• اسفناج
• چغندر
• شکلات
• سیب زمینی

محدودیت در مصرف این مواد غذایی ممکن است برای افرادی که سنگهای اگزالات کلسیم تشکیل می دهند که نوع اصلی سنگ کلیه است ، مفید می باشد.

در طول وعده غذایی غذاهای کلسیم مانند شیر ، ماست و مقداری پنیر و غذاهای غنی از اگزالات را با هم بخورید و بنوشید. اگزالات و کلسیم موجود در مواد غذایی احتمالاً قبل از ورود به کلیه ها در معده و روده به یکدیگر متصل می شوند. با این کار احتمال تشکیل سنگ کلیه کمتر می شود.

کلسیم را کاهش ندهید!

به احتمال زیاد به دلیل نام و عدم درک درست است که کلسیم را علت اصلی سنگهای اگزالات کلسیم می دانند. یک رژیم غذایی کم کلسیم در واقع احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد.کلسیم موجود در رژیم غذایی خود را کاهش ندهید. برای کاهش سدیم در رژیم غذایی و جفت کردن غذاهای غنی از کلسیم با غذاهای غنی از اگزالات کار کنید. مصرف کلسیم توصیه شده برای جلوگیری از سنگ های کلسیم ۱۰۰۰-۱۲۰۰ میلی گرم در روز است (می توانید ۳ وعده لبنیات را به همراه وعده های غذایی بخورید تا توصیه را برآورده کنید).سدیم اضافی باعث می شود که کلسیم بیشتری در ادرار خود از دست دهید. سدیم و کلسیم حمل و نقل یکسانی در کلیه دارند، بنابراین اگر غذاهای دارای سدیم بالا بخورید ، نشت کلسیم در ادرار را افزایش می دهد.

۲. سنگهای اسید اوریک

سنگ معمول دیگر گوشت قرمز و صدف دارای مقادیر زیادی از یک ترکیب شیمیایی طبیعی است که به عنوان پورین شناخته می شود. مصرف زیاد پورین منجر به تولید بیشتر اسید اوریک و بار اسیدی بیشتر برای دفع کلیه ها می شود. دفع بیشتر اسید اوریک منجر به اسید بیشتر ادرار می شود. غلظت بالای اسید ادرار باعث ایجاد سنگهای اسید اوریک می شود.

برای جلوگیری از سنگ های اسید اوریک ، غذاهای پر پورین مانند گوشت قرمز ، آبجو / نوشیدنی های الکلی ، خوراک های گوشتی ، ساردین ، ​​آنچو و صدف را کاهش دهید. از یک برنامه غذایی سالم که بیشتر شامل سبزیجات و میوه جات ، غلات سبوس دار و لبنیات کم چرب باشد پیروی کنید. غذاها و نوشیدنی های پر از قند ، به ویژه غذاهایی که دارای شربت ذرت با فروکتوز بالا هستند ، را محدود کنید. الکل را محدود کنید زیرا می تواند سطح اسید اوریک را در خون افزایش دهد و به همین دلیل از رژیم های کوتاه مدت اجتناب کنید.

کاهش پروتئین مبتنی بر گوشت حیوانات و مصرف بیشتر میوه ها و سبزیجات به کاهش اسیدیته ادرار کمک می کند و این ممکن است به کاهش احتمال تشکیل سنگ اسید اوریک کمک کند.

 آیا مصرف یک مکمل ویتامین یا مواد معدنی به تشکیل سنگ کلیه کمک خواهد کرد یا صدمه ای خواهد دید؟

ویتامین های گروه B که شامل تیامین ، ریبوفلاوین ، نیاسین ، B6 و B12 هستند برای افراد مبتلا به سنگ کلیه مضر نبوده است. در حقیقت ، برخی مطالعات نشان داده اند که B6 در واقع به افرادی که اگزالات ادرار بالایی دارند کمک می کند. با این حال ، بهتر است با مشاوره در مورد بهداشت ویتامین C ، ویتامین D ، روغن کبد ماهی یا سایر مکمل های معدنی حاوی کلسیم با متخصص تغذیه مشورت کنید ، زیرا برخی از مکمل ها می توانند احتمال تشکیل سنگ را در برخی افراد افزایش دهند.

توصیه های رژیم غذایی برای سنگ کلیه

• مایعات زیادی بنوشید

۲-۳ لیتر در روزاین شامل هر نوع مایعی مانند آب ، قهوه و لیموناد است که به اثبات رسیده است به جز آب گریپ فروت و سودا ، یک اثر مفید دارد.این به تولید ادرار غلیظ کمتر و اطمینان از حجم مناسب ادرار حداقل ۲.۵ لیتر در روز کمک می کند.

• غذاهای حاوی اگزالات بالا را محدود کنید

اسفناج ، انواع توت ها ، شکلات ، سبوس گندم ، آجیل ، چغندر ، چای و ریواس باید از رژیم غذایی شما حذف شود.

•  کلسیم غذایی کافی بخورید

سه وعده لبنیات در روز به کاهش خطر تشکیل سنگ کلسیم کمک می کند. همراه با وعده های غذایی مواد حاوی کلسیم بخورید.

•  از مصرف مکمل های اضافی کلسیم خودداری کنید

مکمل های کلسیم باید توسط پزشک و متخصص تغذیه کلیوی تجویز گردد.

•  مقدار متوسطی پروتئین بخورید

مصرف پروتئین زیاد باعث دفع کلسیم در کلیه ها می شود ، بنابراین ممکن است باعث تشکیل سنگ های بیشتری در کلیه شود.

•  از مصرف زیاد نمک خودداری کنید

مصرف زیاد سدیم باعث افزایش کلسیم در ادرار می شود که احتمال بروز سنگ را افزایش می دهد.رژیم کم نمک نیز برای کنترل فشار خون مهم است.

• از مصرف مقادیر زیاد مکمل های ویتامین C خودداری کنید

• توصیه می شود روزانه ۶۰ میلی گرم ویتامین C مصرف کنید.مقادیر بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم در روز یا بیشتر ممکن است اگزالات بیشتری در بدن تولید کند.