دوران بارداری با انبوهی از تجربیات جدید، احساسات، و گاهی عوارض جانبی بالقوه ناخوشایند همراه است. یکی از نگرانی‌های بانوان در این دوران، مشکلات احتمالی دندان‌ها است. مراجعه به دندانپزشکی در دوران بارداری یکی از چالش برانگیزترین کارها برای خانم‌های باردار محسوب می‌شود. وقتی منتظر تولد نوزاد جدید هستید، کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد و مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها یکی از مهم‌ترین آن‌ها است، چون بارداری باعث تغییراتی می‌شود که می‌تواند خطر ابتلا به پوسیدگی و بیماری لثه را افزایش دهد. اگر می‌خواهید بدانید آیا ترمیم دندان در بارداری مضر است یا خیر، اینجا کلیک کنید.
دندان پزشکی در بارداری
متخصصان انجمن دندانپزشکی آمریکا، کنگره متخصصان زنان و زایمان آمریکا و آکادمی اطفال آمریکا همگی توصیه می‌کنند که قبل از تولد نوزاد، مراجعه به دندانپزشکی داشته‌باشید. توجه کنید که حتی اگر هنوز 100٪ از بارداری خود مطمئن نیستید، این موضوع را به تیم دندانپزشکی خود اطلاع دهید. این موضوع می‌تواند به آن‌ها کمک کند مراقبت‌های مناسب را برای شما برنامه‌ریزی کنند. در طول ویزیت نیز دندانپزشک خود را از داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع کنید. اگر بارداری شما در دسته پرخطر طبقه‌بندی شده باشد، دندانپزشک ممکن است توصیه کند که برخی از درمان‌های دندانپزشکی شما به تعویق بیفتد.
بسیاری از افراد در دوران بارداری هیچ‌گونه ناراحتی دندانی ندارند اما برخی از خانم‌های باردار در این دوره، دچار ژنژیویت بارداری می‌شوند که باعث تورم و حساسیت لثه‌ها می‌شود و ممکن است منجر به خونریزی در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن شود. سطوح هورمونی بالاتر در دوران بارداری بر نحوه واکنش لثه‌ها به پلاک دندان نیز تأثیر می‌گذارد.
از آن‌جایی‌که التهاب لثه می‌تواند منجر به اشکال جدی‌تری از بیماری لثه شود، دندانپزشک راه‌هایی را برای درمان آن توصیه می‌کند. خطر پوسیدگی دندان در دوران بارداری نیز ممکن است افزایش یابد. مصرف بیش از حد کربوهیدرات و تهوع صبحگاهی می‌تواند سطح اسید را در دهان افزایش دهد و باعث آسیب به پوشش محافظ مینای دندان شود.
دلایل درد دندان در دوران بارداری
همان‌طور که جنین در رحم رشد می‌کند، سطح هورمونی مادر نیز افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به دندان درد و سایر مشکلات دهان و دندان شود و بهتر است پس از بروز این علائم، مراجعه به دندانپزشکی در برنامه مادران قرار بگیرد:
- تجمع پلاک: پاسخ طبیعی بدن به مبارزه با پلاک در دوران بارداری تحت تاثیر تغییرات هورمونی است و در صورت عدم درمان، پلاک می‌تواند به تجمع خود ادامه دهد و در نهایت به شکل تارتار سخت شود و خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
- تهوع صبحگاهی: در طول سه ماهه اول بارداری، استفراغ معمولا یک اتفاق رایج برای اکثر زنان است. بنابراین، مسواک زدن با یک خمیر دندان خنثی کننده اسید برای از بین بردن مؤثر و ایمن اسید معده که می‌توانند به فرسایش دندان کمک کنند، مهم است. در غیر این‌صورت، مینای دندان شروع به ضعیف شدن می‌کند.
- بیماری لثه: به‌دلیل تغییرات هورمونی، بیشتر زنان بیشتر مستعد ابتلا به التهاب لثه در دوران بارداری هستند که باعث زخمی، حساس و آسیب‌پذیر شدن لثه‌ها در برابر مشکلات دندانی می‌شود.
- تومورهای بارداری: معمولاً در سه ماهه دوم بارداری روی لثه ایجاد می‌شوند. این توده‌ها سرطانی نیستند و فقط نوعی تورمند که معمولاً بین دندان‌ها ظاهر می‌شود. تومورهای بارداری اغلب به‌راحتی خونریزی می‌کنند و ظاهری قرمز، خام و تمشک مانند دارند. آن‌ها معمولاً پس از تولد نوزاد ناپدید می‌شوند.
برای بهداشت دهان و دندان قبل از بارداری چه کنیم؟
ایجاد چند تغییر ساده در روال روزانه مراقبت از دهان و توجه ویژه به سلامت دهان و دندان قبل از بارداری می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی و درد دندان در دوران بارداری کمک کند. با این‌وجود، حتما قبل از بارداری مراجعه به دندانپزشکی را به‌خاطر بسپارید.
بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری
- در دوران بارداری نیز دو بار در روز با خمیر دندان مخصوص تسکین درد ناشی از حساسیت دندان و لثه مسواک بزنید.
- از یک مسواک نرم یا مسواک برقی استفاده کنید.
- برای کاهش خونریزی لثه دهان را با دهانشویه بشویید.
- حتماً حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
- یک رژیم غذایی سالم متشکل از سبزیجات، میوه‌ها، لبنیات و غلات کامل داشته‌باشید.
- از مصرف غذاهایی که باعث افزایش باکتری‌های مولد پلاک می‌شوند (مانند آب‌نبات، پفک، کیک و میوه‌های خشک) خودداری کنید.
- معاینات حرفه‌ای برای اطمینان از سالم ماندن دندان‌ها در دوران بارداری ضروری است.
توجه داشته‌باشید که دندان‌های سالم از بارداری سالم پشتیبانی می‌کنند، بنابراین علاوه‌بر مراجعه به دندانپزشکی (معمولاً هر شش ماه یکبار)، مراقبت از دندان‌های خود در خانه را نیز جدی بگیرید. تیم دندانپزشکان متخصص ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت با بهره‌گیری از دانش روز و فناوری‌های مدرن جهان این آمادگی را دارند تا توصیه‌های مناسب و خدمات باکیفیت را با دلسوزی و تعهد هرچه تمام‌تر به بانوان باردار ارائه کنند.
کم‌خطرترین زمان برای انجام خدمات دندانپزشکی در بارداری چه زمانی است؟
سه ماهه دوم بارداری امن‌ترین زمان برای مراجعه به دندانپزشکی است. سه ماهه سوم هم بی‌خطر است اما ممکن است بیمار دستور استراحت داشته‌باشد.
خدمات دندانپزشکی در بارداری
مادران باردار می‌توانند در دوران بارداری مراجعه به دندانپزشکی داشته‌باشند. در واقع، معاینات معمول دندانپزشکی و تمیز کردن دندان‌ها می‌تواند به حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌های مادر در دوران بارداری کمک کند. قبل از ویزیت به دندانپزشک خود اطلاع دهید که باردار هستید و چقدر از زمان زایمان فاصله دارید. دندانپزشک شما به همراه متخصص زنان و زایمان، بسته به ماه بارداری، درمانی را که ممکن است به آن نیاز داشته‌باشید، تجویز می‌کند. درمان‌های پیشگیرانه، تشخیصی و ترمیمی دندان در طول بارداری بی‌خطر است.
اگر باردار هستید و نیاز به پرکردن، کانال ریشه یا کشیدن دندان دارید، یکی از مواردی که لازم نیست نگران آن باشید، ایمنی داروهای بی‌حس‌کننده‌ای است که دندانپزشک شما ممکن است استفاده کند. آن‌ها هم برای شما و هم برای کودکتان بی‌خطر هستند. یک مطالعه گروهی روی تعدادی از مادران باردار که در طول پروسیجرهای دندانپزشکی، داروهای بیهوشی (مانند لیدوکائین) دریافت کردند و گروهی که هیچ دارویی دریافت نکردند، نشان داد هیچ تفاوتی در میزان سقط جنین، نقص مادرزادی، زایمان زودرس یا وزن هنگام تولد بین این دو گروه وجود نداشته است.
بهترین زمان درمان دندان در دوران حاملگی
توصیه می‌شود در سه ماهه دوم مراجعه به دندانپزشکی داشته‌باشید.
پیشنهاداتی برای کاهش نیاز به مراجعه به دندانپزشکی در دوران بارداری
مطمئن‌ترین و موثرترین راه‌حل برای مقابله با دندان درد در دوران بارداری، مراجعه به دندانپزشکی است اما برخی از درمان‌های خانگی نیز برای کمک به کاهش درد دندان در دوران بارداری وجود دارند که می‌توانید امتحان کنید:
- جوش شیرین: این ماده به خنثی کردن اسید دهان برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند ولی مسواک زدن بیش از حد با جوش شیرین می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد.
- آلوئه‌ورا: این گیاه که به دلیل خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی خود شناخته شده است، می‌تواند به کاهش رشد باکتری‌ها و کاهش تورم لثه در دوران بارداری کمک کند.
- شیر: کلسیم و ویتامین K شیر برای سلامت لثه و کمک به کاهش خونریزی و التهاب لثه ضروری هستند اما شیر می‌تواند پلاک دندان را افزایش دهد و باید پس از نوشیدن آن مسواک بزنید.
- انار: آب انار بدون قند می‌تواند به مبارزه با تجمع پلاک و عفونت‌های باکتریایی کمک کند.
- سیر: استفاده مستقیم از سیر روی ناحیه مرتبط با درد دندان می‌تواند به‌طور قابل توجهی ناراحتی را کاهش دهد. از آن‌جایی که سیر حاوی آلیسین است، به‌عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته شده است که باکتری‌های اطراف نواحی آلوده را بدون هیچ‌گونه عوارض جانبی از بین میبرد.
- میخک: یک ضدعفونی‌کننده طبیعی است.
کدام روش‌های دندانپزشکی را می‌توان در دوران بارداری انجام داد؟
سه ماهه دوم بهترین زمان برای پر کردن یا روکش دندان است. البته در صورت امکان باید از تزریق هرگونه فلیپرسین (ماده بی‌حسی) اجتناب شود، چون رگ‌های خونی را منقبض می‌کند و می‌تواند باعث ایجاد انقباضات در رحم شود. جراحی‌های انتخابی نیز بهتر است به پس از زایمان موکول شوند. خطرات سفید کردن دندان در دوران بارداری حداقل است، اما بهتر است تا زمانی که بخواهید شیردهی را متوقف کنید، صبر کنید.
آیا می‌توان داروهای مورد استفاده در دندانپزشکی در دوران بارداری مصرف کرد؟
مطالعات متناقضی در مورد اثرات نامطلوب احتمالی داروهای مورد استفاده در حین کار دندانپزشکی بر جنین در حال رشد، وجود دارد. برای ترمیم، میزان ماده بی‌حسی باید تا حد ممکن کم باشد. همچنین، درمان‌های دندانپزشکی اغلب به آنتی بیوتیک برای پیشگیری یا درمان عفونت نیاز دارند. آنتی بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین و کلیندامایسین، که برای ایمنی در بارداری برچسب رده B هستند، ممکن است بعد از درمان تجویز شوند. در مواقع اورژانس‌های دندانپزشکی حتما به کلینیک مراجعه کنید و موضوع را با دندانپزشک درمیان بگذارید چون برخی از داروها برای جنین خطراتی را به همراه دارند.
آیا می‌توان از عکسبرداری اشعه ایکس برای دندانپزشکی در دوران بارداری استفاده کرد؟
اشعه ایکس برای انجام بسیاری از اقدامات دندانپزشکی، به‌ویژه در موارد اضطراری، ضروری است و طبق تحقیقات، در دوران بارداری به شرط استفاده از محافظ مناسب، ایمن تلقی می‌شود.
سخن پایانی
بهترین زمان در دوران بارداری برای مراجعه به دندانپزشکی، سه ماهه دوم است اما باید حتما موضوع بارداری خود را با دندانپزشک درمیان بگذارید. تیم دندانپزشکان متبحر ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت آماده هستند تا با بهره‌گیری از دانش فنی روز و بهترین ابزار و دستگاه‌های پیشرفته دنیا بالاترین سطح خدمات را با کمترین میزان استرس به بانوان باردار ارائه دهند.
