فن بیان

اگر چه بیان خوب می تواند غریزی و استعدادی باشد اما با مطالعه، افزایش دانش عمومی، یادگیری تکنیک های صحبت کردن، داشتن مهارت های ارتباطی و … می توان آن را بهبود بخشید. تقویت فن بیان با تعامل اجتماعی و گفتگوهای روزمره میسر می گردد.
بالا بردن فن بیان سبب می شود نفوذ بیشتری در کلام داشته باشیم. خوب صحبت کردن آنقدر اهمیت دارد که در بسیاری از موارد دیگران را راغب به گو کردن صحبت های شما می کند. برای بهبود شیوه صحبت کردن از تکنیک های مختلفی کمک گرفته می شود.

تکنیک های تقویت فن بیان

فن بیان یعنی توانایی صحبت کردن. حال هر چقدر این توانایی بیشتر باشد، طبیعتا فن بیان شما قوی تر است، به طور کلی برای داشتن فن بیان خوب باید درست، با اعتماد به نفس و واضح حرف بزنید، در ادامه به ذکر نکاتی پرداخته ایم که می تواند به شما برا یداشتن فن بیان خوب کمک نماید.
افراد بسیاری از گذشتگان درباره آموزش فن بیان صحبت کرده اند و راه های اثر گذاری کلام را به ما آموخته اند. همه ما ناگزیر به آموختن نفوذ کلام هستیم. اما به راستی فکر کرده اید دلیل این همه پافشاری بر روی نفوذ کلام چیست و چه چیزی ما را وادار به یادگیری آن می کند.

در زندگی به طور طبیعی هر فردی نیاز دارد از اعتقادات خود دفاع کند و یا گاهی کسی را متقاعد سازد.
گاهی برای کسب ترفیع در زمینه شغلی، تحصیلی و … نیاز به سخنرانی دارید.
برای تفهیم مطلب خود به دیگران نیازمند تقویت فن بیان هستید.
در تکنیک فن بیان تمام ویژگی ها مانند لحن، کیفیت، حالت بیان و … مورد اهمیت هستند. متقاعد کردن دیگران نیز در جلسات و حتی بحث های دوستانه اهمیت زیادی دارد.

شمرده حرف بزنید

توجه داشته باشید که همیشه لازم نیست با آداب خاصی حرف بزنید اما وضوح و صراحت در هر گفت و گویی باید وجود داشته باشد. برداشت های متفاوت از کلام معمولاً در پی صریح نبودن صحبت ایجاد می شود. دلیلی برای عجله کردن در صحبت وجود ندارد. بنابراین بهتر است شمرده شمرده و واضح حرف بزنید. این موضوع باعث رسایی کلام و تقویت فهم شنونده می شود. کیفیت سرعت صدای خود را در نظر داشته باشید.

اعتماد به نفس داشته باشید

با اعتماد به نفس حرف بزنید. بهتر است پیوستگی کلام داشته باشید و با شمرده حرف زدن فرصت ردیف شدن کلامات بعدی در ذهن را فراهم آورید. از مکث های طولانی، گسیخته حرف زدن و شل و وارفته صحبت کردن بپرهیزید که در مجامع سخنرانی مخاطب برای این گونه حرف زدن وجود ندارد. به حرفی که می زنید ایمان داشته باشید و آن را با اطمینان بر زبان جاری کنید. صدای لرزان حس عدم اعتماد به نفس شما را در گوش شنونده طنین انداز خواهد کرد. برای تقویت فن بیان بر این موضوع متمرکز شوید.

مطمئن حرف بزنید

زمانی که حرف های خود را باور داشته باشید، می توانید خوب صحبت کنید. ضمن اینکه در القای کلام به دیگران موفق هستید. در چنین شرایطی منظور خود را بهتر ابلاغ می کنید و طرف مقابل شما نیز متقاعد می گردد. تمام این عوامل به ارتباطی که شما با صحبت های خود برقرار کرده اید، مربوط می شود. کسانی که به سخنرانی خود مایل هستند و آن را باور دارند، با اشتیاق ادای کلام می کنند. این اشتیاق در مخاطب شما احساس می شود. بنابراین به سخنرانی شما تمایل پیدا می کند.

خود شیفتگی را کنار بگذارید

برای تقویت فن بیان، خود برتر بینی را کنار بگذارید. در کنار دیگران قرار بگیرید و سعی کنید از تجربیات آنان بهره مند شوید. مهارت های خود را در تعاملات اجتماعی ارتقا دهید. تجربیات آن ها را برای سخنوری بهتر به کار ببندید.

با صدای ملایم حرف بزنید

برای تاثیر گذاری سخن و تقویت فن بیان، صدای خود را ملایم کنید. چون این صدای شماست که در این وضعیت ابزار کار شما به حساب می آید. در هنگام صحبت کردن بیشترین احساسات درونی شما از طریق لحن و تن صدا مشخص می گردد.

برای داشتن صدای ملایم و مناسب، ابتدا خود را با یک نفس عمیق آرام کنید.

کیت دور در این باره گفته است:

«اگر به‌جای تنفسِ عمیق شکمی، از راه سینه و سطحی تنفس صحیح داشته باشید، صدای تان ضعیف تر و وحشت‌زده به‌نظر می‌رسد، همچنین این کار می تواند باعث کشش غیرضروری تارهای صوتی تان شود. وقتی اضطراب و استرس دارید یا وحشت زده هستید شاید کمی سخت باشد یادتان بماند نفس عمیق بکشید، اما نفس‌های آرام، عمق صدای تان را بهبود می بخشد و به شما کمک می کند مطمئن تر به نظر برسید.»

برای صدای ملایم آب بنوشید. در این صورت کیفیت صدا مطلوب خواهد شد. این در حالی است که بیشتر مردم از خوردن آب حتی به اندازه نیاز بدن خودداری می کنند.

داد نزنید

برای داشتن صدای خوب فریاد نکشید. چون در این صورت سبب ایجاد بالا آمدگی تارهای صوتی و ایجاد گره های صوتی می شود و مسلماً یکی از ارکان مهم بالا بردن فن بیان یعنی داشتن صدای ملایم را از دست خواهید داد.
خواب کامل داشته باشید. با یک صدای خسته نمی توان بیان تاثیر گذار و مناسب داشت. چون در این وضعیت صدا بسیار آزار دهنده خواهد بود و گیرایی خود را از دست خواهد داد.
زمزمه کردن سبب کشیدگی تارهای صوتی می گردد و کیفیت صدا را پایین خواهد آورد.

 به طرز نشستن یا ایستادن خود دقت کنید

این موضوع بر درک مطلب از سمت دیگران اثر می گذارد. صاف بنشینید و بایستید. به راحتی نفس بکشید. این موضوع قدرت نفوذ صدا را تقویت خواهد کرد. در صورت تمایل کمی سر خود را تکان دهید. چانه را بالا بگیرید و سر خود را مقداری در وضعیت مایل نگه دارید. طنین صدا را پایین آورید تا وضوح آن بیشتر شود. در هنگام حرف زدن قوز نکنید.

زیر و بم صدا را در نظر بگیرید

اگر می خواهید به صدای خود اوج دهید، این اوج دادن را همزمان با تلفظ آوای «آ» انجام دهید. به عنوان مثال گفتن کلمه آهان.

آماده باشید

این آمادگی از عوامل اساسی برای افزایش فن بیان است. صدای خود را گرم کنید. ماهیچه های خود را در حالت منبسط نگه دارید. تارهای صوتی با لرزش لب ها و گذر هوا از بین آن ها گرم می شوند.

«بدون آمادگی خواندن» را آغاز کنید

به این عمل بداهه خوانی می گویند. این موضوع برای سخنرانی نیز به کار می رود. برای این کار ابتدا متنی را بخوانید و سپس برداشت خود را از آن بیان کنید. روخوانی متن داشته باشید. تمام این تکنیک ها برای بالا بردن فن بیان به کار می رود.

تمرین داشته باشید

آینه بهترین ابزار برای تمرین است. چون حسی از اعتماد به نفس را در وجودتان بیدار می سازد. برای تقویت فن بیان جلوی آینه حرف بزنید، سخنرانی کنید، امر کنید. بسیاری از بازیگران تئاتر برای تمرین از آینه استفاده می کنند. این مسئله توانایی شما را در یک جمله بندی دقیق بدون اشتباه و مکث تقویت می سازد.

خونسرد باشید

هیجان زیاد رشته افکارتان را از هم  گسیخته می سازد و تمرکز خود را از دست خواهید دید. به همین دلیل در مواقع عصبانیت یا هیجان نمی توانید بر روی حرف زدن خود متمرکز شوید.

خودتان را باور کنید

تمام ارکان افزایش فن بیان در راستای ایمان به توانایی ها شکل می گیرد. برای برداشتن گام اساسی ابتدا عزت نفس خود را تقویت نمایید و به خودتان اعتماد کنید.

دلایل ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران و مشکل در فن بیان

در صورتی که نمی توانید به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کنید و گاهی مواقع از گفتن حرف هایتان به شکل واضح و درست ناتوان بوده یا اینکه نمی توانید منظور خود را شفاف بیان کنید، می تواند از نشانه های کمبود اعتماد به نفس و یا خجالتی بودن شما باشد، از این رو این مساله موجب می شود که نتوانید موضوع موردنظرتان را در بین افراد مطرح کنید.

ریشه این نگرانی ها ممکن است ناشی از افکار منفی در درون خودتان باشد، زیرا این افکار می تواند ناخودآگاه موجب ایجاد استرس و نگرانی در فرد شود، حال در صورتی که ریشه استرس وجود چنین افکاری باشد باید افکارتان را کنترل و اصلاح نمایید.
همچنین همانطور که گفتیم؛ اعتماد به نفس پایین علت اصلی استرس و نگرانی است و همین مساله منجر به ایجاد حس ناامنی شده و اینکه احساس کنید مورد بی توجهی قرار گرفته اید، در نتیجه نسبت به صحبت و ارتباط با دیگران دچار استرس و نگرانی خواهید شد، بنابراین حتما باید برای تقویت و بالا بردن اعتماد به نفس خود تمرین زیادی داشته باشید.
حال در صورتی که در ارتباط برقرار کردن با دیگران مشکل دارید، باید در اولین گام بر روی این موضوع مطالعه کرده و اطلاعاتی در این زمینه برای رفع و از بین بردن این مشکل بدست آورید و در صورتی که به تنهایی قادر به اجرای این مهارت ها نیستید، می توانید در دوره های علمی آموزش این مهارت ها شرکت کنید.

به طور کلی به این نکته توجه داشته باشید که باید همواره به توانایی های خود اعتماد کرده و اینکه مهم نیست چه اتفاقی قرار است بیفتد، بلکه مهم سعی و تلاش شما در هر کاری به بهترین نحو می باشد.