چکیده : امروزه به دلیل آلودگی هوا افراد زیادی دچار مشکلات تنفسی و مشکلاتی در ریه می‌شوند که راهکارهای پزشکی می‌توانند برای این افراد بسیار موثر باشند

افزایش آلودگی هوا و فیزیوتراپی ریه

امروزه به دلیل آلودگی هوا افراد زیادی دچار مشکلات تنفسی می‌شوند. فیزیوتراپی ریه یکی از روش‌هایی است که می‌تواند در این زمینه مؤثر، واقع شود. طی این فرآیند، بیماران قادر به تنفس بهتر و راحت‌تر خواهد بود. شاید برای برخی افراد دشوار باشد که مسیرهای طولانی برای رسیدن به درمانگاه را طی کنند. ممکن است مشکلات تنفسی به میزانی بالا باشد که بیمار را در معرض ریسک بیشتری قرار دهد. در این شرایط بهترین راه حل، استفاده از خدمات فیزیوتراپی ریه در منزل است.

تأثیر آلودگی هوا بر تنفس

آلودگی هوا می‌تواند بر تمام افراد، تأثیرگذار باشد، اما زنان باردار، سالمندان و افراد دچار مشکلات تنفسی نظیر آسم و بیماران قلبی عروقی، بیشترین آسیب را از آن می‌بینند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۶ درصد از افراد درگیر سرطان ریه بر اثر آلودگی هوا فوت شدند. علاوه بر آن ۵۸ درصد بر اثر بیماری قلبی عروقی، ۱۸ درصد بر اثر بیماری مزمن انسدادی ریه و عفونت دستگاه تنفسی تحتانی، تحت تأثیر آلودگی هوا جان خود را از دست دادند.

به ویژه افرادی که در شهرهای بزرگ و صنعتی زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض آسیب‌های تنفسی قرار می‌گیرند. بنابراین اگر درگیر بیماری تنفسی باشید احتمالاً شرایط وخیم‌تری را نسبت به دیگران در این شرایط، تجربه خواهید کرد. هر چند باید این را در نظر گرفت که همه افراد در معرض ریسک‌های آلودگی هوا قرار دارند و ممکن است بدون هیچ سابقه بیماری تنفسی، مشکلاتی در ریه و دستگاه تنفسی، پیدا کنند.

به عبارتی دیگر، آلودگی هوا سیستم ایمنی بدن را در برابر باکتری‌ها ضعیف کرده و منجر به انواع بیماری‌ها از جمله آسم و مشکلات تنفسی می‌شود.

چه زمانی باید فیزیوتراپی تنفسی انجام دهیم؟

شاید بد نباشد پیش از پاسخ به این سؤال با فیزیوتراپی تنفسی آشنا شوید. فیزیوتراپی تنفسی یا ریه، به بیماران کمک می‌کند با استفاده از برخی تمرینات و تکنیک‌ها تنفس خود را بهبود ببخشند و ضعف عضلات ریه را کاهش دهند. تمامی افرادی که دارای ریه ضعیفی هستند و از مشکلات شدید تنفسی، رنج می‌برند، می‌توانند از فیزیوتراپی ریه در منزل، استفاده کنند. این روش کمک می‌کند تا ترشحات ریه آنها خالی شده و در نتیجه، تنفس بهتری را تجربه کنند.

علاوه بر آن، افرادی که درگیر بیماری کرونا و مشکلات تنفسی ناشی از آن بوده‌اند، فیزیوتراپی برای آنها می‌تواند بسیار مفید واقع شود. لازم به ذکر است که مرحله اول درمان بیماران کرونایی توسط پزشکان، انجام می‌شود. پس از آن فیزیوتراپیست، وارد عمل شده و تمرینات مناسب را به بیمار، ارائه می‌دهد و در این بین فیزیوتراپی در منزل مخصوصا در تهران بدلیل حجم آلودگی‌ای که وجود دارد، نیز یک گزینه ایده‌ال به شمار می‌رود.

فیزیوتراپی ریه، چه مواردی را شامل می‌شود؟

یک فیزیوتراپ از طریق ارائه تمریناتی نظیر تنفس شکمی درست، به بیمار کمک می‌کند تا بهتر نفس کشیده و کمتر سرفه کند. در واقع آنچه به بهبود بیماران کمک می‌کند، انجام پیوسته تمرینات است. فیزیوتراپی ریه در منزل در موارد زیر نیز کاربرد دارد:

• گاهی ممکن است بیمار به دلیل ترشحات ریه، به سختی تنفس کند. در این شرایط، متخصص فیزیوتراپ راه حلی برای تخلیه ترشحات ریه و تنگی نفس، ارائه می‌دهد.

• افرادی که به دلیل مشکلاتی در قفسه سینه دارای مشکل نفس تنگی هستند، از طریق آموزش‌های فیزیوتراپ می‌توانند عملکرد قفسه سینه خود را بهتر کنند. در واقع تحرک‌پذیری آن را به میزان لازم، افزایش یا کاهش دهند.

• بسیاری از افرادی که مشکلات تنفسی دارند، دارای عضلات تنفسی و ریوی ضعیفی هستند. فیزیوتراپ به بیمار کمک می‌کند تا عضلات ریه خود را تقویت کرده و در فرآیند دم و بازدم، انرژی کمتری را مصرف کند.

• بیمارانی که دچار اسپاسم عضلانی در قفسه سینه هستند، می‌توانند از فیزیوتراپی تنفسی در منزل، استفاده کنند. فیزیوتراپ به بیمار کمک می‌کند تا درد کمتری را در بخش قفسه سینه احساس کرده و اسپاسم را کاهش داده یا از بین ببرد.

فیزیوتراپی ریه در منزل مناسب چه کسانی است؟

بیماران زیر می‌توانند از فیزیوتراپی تنفسی، استفاده کنند.

• افراد دارای تومور

• افراد مبتلا به آسم

• بیماران دارای عفونت‌ (نظیر پنومونی و آمفیزم)

• بیماران برونشیت مزمن

• افرادی که تحت عمل جراحی مرتبط با شکم بوده‌اند، برای خروج مخاط می‌توانند از فیزیوتراپی استفاده کنند.

• افرادی که به صورت مادرزادی دچار مشکل تنفسی یا خلط در مجاری تنفسی هستند.

پاکسازی مجاری تنفسی در منزل چگونه انجام می‌شود؟

فیزیوتراپیست در جریان کمک به بیماران تنفسی می‌توانند از دو دستگاه ایجاد کننده نوسان و ایجادکننده فشار در مجاری تنفسی، استفاده کنند. دستگاه اول، زمانی که فردی بازدم می‌کند، نوسان ایجاد می‌کند تا خلط‌ها به سمت مجاری مرکزی، حرکت کنند. در نتیجه با رسیدن مخاط به مجرای اصلی، فرد، قادر خواهد بود آن را از مجاری تنفسی، خارج کند.

دستگاه دوم با فشار آوردن بر مجاری تنفسی، کمک می‌کند تا عمل دم و بازدم آسان‌تری را داشته باشید. علاوه بر آن هنگام بیرون دادن تنفس فرد، مقاومتی را به وجود می‌آورد تا فرد، فشار بیشتری را وارد کرده و خلط‌های خود را خارج کند. روش‌های دیگری نیز وجود دارد که متخصصان با توجه به شرایط هر فرد برای بهبود بیماران از آن استفاده می‌کنند.

فیزیوتراپی ریه به چند جلسه درمان نیاز دارد؟

یکی از سؤالاتی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید، مدت زمان لازم برای فیزیوتراپی ریه در منزل است. در جواب به این سؤال باید گفت تعداد جلسات برای افراد مختلف، متفاوت است و به عواملی نظیر نوع بیماری و شدت آن، وضعیت جسمانی، شرایط بیمار و… دارد. معمولاً برای نتیجه‌بخش بودن روند درمان، لازم است سه جلسه فیزیوتراپی در هفته انجام شود تا بیمار با سرعت بیشتر و بهتری بهبود پیدا کند.

اما باید در نظر بگیرید که درمان، تا زمانی ادامه می‌یابد که به بیمار بهبود پیدا کند. تجربه، تخصص و مهارت فیزیوتراپ نیز نقشی اساسی در سرعت و تأثیر فیزیوتراپی بر بیمار دارد. علاوه بر آن فیزیوتراپی ریه نسبت به سایر فیزیوتراپی‌ها پیچیده‌تر است و نیاز به دقت بیشتری دارد.

سخن پایانی

در این مقاله به تأثیر آلودگی هوا بر تنفس اشاره کردیم و راهکاری تحت عنوان فیزیوتراپی ریه را ارائه دادیم. انجام این کار توسط یک متخصص در منزل یا در کلینیک فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا تنفس بهتری داشته باشید و از آسیب بیشتر به ریه خود جلوگیری کنید. به ویژه اگر دارای مشکلاتی نظیر آسم و سایر بیماری‌های تنفسی هستید و در شهرهای بزرگ مملو از آلودگی زندگی می‌کنید، بهترین گزینه استفاده از خدمات فیزیوتراپی ریه در منزل است.