اپیزیوتومی
درحین زایمان ممکن است برای خروج راحت‌تر سر نوزاد انجام اپیزیوتومی ضرورت یابد که پس از زایمان محل برش با بخیه ترمیم می‌شود. اکثر متخصصان توصیه می‌کنند حتی‌المقدور از اپیزیوتومی اجتناب شود. در صورت زایمان طبیعی یا سزارین باید 5 الی 10 روز بعد برای ویزیت و مشاهده محل زخم به مرکز بهداشتی درمانی یا مرکز زایمانی مراجعه شود و در صورت بروز علایم زیر مادر باید زودتر مراجعه کند.
- تب بیش از 5/38 درجه سانتی گراد دهانی بیشتر 24 ساعت
- باز شدن لبه های زخم
- خارج شدن ترشحات خونی از محل برش
- قرمز یا متورم شدن ناحیه نزدیک زخم
- ترشح غلیظ و تغییر رنگ یافته ای از محل زخم
- وجود مشکل در دفع ادرار یا مدفوع
- بدتر شدن زخم پس از 8 تا 12 ساعت درمان
توصیه های خانگی برای اپیزیوتومی
پس از مشاهده و بررسی موارد گفته شده در اپیزیوتومی، اگر علائم زیادی نداشتید به این توصیه های که گفته میشه حتما توجه نمایید تا در ادامه مسیر با مشکلات و سختی های کمتری مواجه شوید.
زخم را تمیز نگه دارید
زخم ممکن است به طور طبیعی ترشحی آبکی یا کمی خون آلود از لبه ها داشته باشد. این ترشحات را می‌توان با آب گرم و تمیز پاک کرد تا از ایجاد دلمه روی زخم جلوگیری شود. مراقب باشید زخم تان به لباس شما گیر نکند.
تورم خفیف را با کمپرس سرد کنترل کنید
تورم خفیف را می‌توانید با کمپرس سرد یا یخ کنترل کنید (می‌توان کیسه‌ای از یخ خرد شده را روی زخم سزارین گذاشت). برای زخم اپیزیوتومی یا پارگی واژن، توصیه می‌شود از کیسه های یخ ژله‌ای که در پارچه‌ای نخی پیچیده‌اید برای کمپرس سرد ناحیه استفاده کنید. در روز اول، از کمپرس سرد هر 2 ساعت به مدت 10 دقیقه برای ترمیم زخم استفاده کنید. یخ را مستقیم روی پوست قرار ندهید چرا که باعث یخزدگی می‌شود.
استفاده از کمپرس گرم
پس از چند روز باید از کمپرس گرم که ناحیه اپیزیوتومی را آرام می‌کند، استفاده کنید. استفاده از افشانه آب گرم روی زخم هم احساس آرام بخشی دارد و هم زخم را تمیز می‌کند.
استفاده از استامینوفن یا بروفن
در اغلب موارد درد زخم اپیزیوتومی با استامینوفن یا بروفن قابل درمان است. درمان ترکیبی با ترکیب استامینوفن و دوز پایین کدیین می‌تواند به شما کمک کند. اگر درد شدیدتر است و با این درمان ها بهبود نمی‌یابد، باید پزشک شما را ببیند.
تمیز کردن ناحیه شرمگاهی
بسیار مهم است که تمیز کردن ناحیه شرمگاهی از جلو به عقب انجام شود. باید از کشیدن دستمال یا دست از سمت مقعد به واژن خودداری کرد.
استفاده از وسایل گرماده
استفاده از گرمای حاصل از چراغ مطالعه متحرک در فاصله 25 سانتی متری از ناحیه شرمگاهی می‌تواند آرام بخش باشد.
قرار دادن در معرض هوا
در صورت امکان محل بخیه را در معرض هوا قرار دهید. تا جایی که ممکن است از پوشک یا نوارهای بهداشتی استفاده نکنید و در صورت استفاده زود به زود آن را عوض کنید. از تامپون تا زمانی که دوباره قاعده شوید، استفاده نکنید.
در آخر نیز رژیم غذایی را طوری رعایت کنید که دچار نفخ یا یبوست نشوید.
درد پس از زایمان
بسیاری از زنان درد لگنی مشابه درد زایمان را پس از زایمان هم تجربه می‌کنند. این درد های عضلانی از زایمان های دوم به بعد شایع است. هرچه تعداد زایمان های پیشین بیشتر باشد، قوی‌تر و ناراحت کننده‌تر خواهد بود. این درد ها ناشی از انقباض رحم هستند و حین شیردهی تشدید می‌شوند چرا که همان هورمون هایی که باعث جریان یافتن شیر می‌شوند، رحم را هم منقبض می‌کنند. اکثر متخصصان باور دارند که این درد ها به کم شدن خونریزی پس از زایمان کمک می‌کند. روشن است که این درد ها باعث ناراحتی می‌شوند. موارد زیر نشان می‌دهد که شما نیازمند مراحعه به پزشک هستید. خوشبختانه این درد ها در روز سوم یا چهارم پس از زایمان رفع می‌شود.
- خونریزی یا ترشح از واژن
- تب بیش از 5/38 درجه سانتی گراد دهانی
- وجود درد مستمر
- بدتر شدن درد با گذشت زمان
- متمایل شدن درد به یک سمت شکم
- مشکل در دفع ادرار
توصیه های خانگی برای درد پس از زایمان
در صورت علائم جزئی موارد گفته شده در قسمت قبل به این موارد توجه کرده و آنهارا رعایت کنید. علیرغم انجام این نکات اگر بعد از 2 ساعت هنوز تب داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.
خوردن مسکن ساده
اکثر درد های پس از زایمان با خوردن مسکنی ساده مثل استامینوفن یا بروفن رفع می‌شوند یا دست کم شدت شان کم و قابل تحمل می‌شوند. اگر استامینوفن کدئین مصرف کردید، مراقب یبوست باشید.
استراحت و فعالیت سنگین
استراحت مطلق هنگام درد پس از زایمان توصیه نمی‌شود اما از فعالیت سنگین و زیاد باید اجتناب کرد زیرا درد کرامپی پس از زایمان را بدتر می کند (استراحت مطلق خطر لخته شدن خون در اندام ها را افزایش می دهد).
مشکلات دفع ادرار و مدفوع
پیشگیری از مشکلات دفع ادرار و مدفوع، احتمال ناراحتی ناحیه لگنی را کمتر می‌کند رژیم معمول که فیبر زیادی داشته باشد و 8 تا 10 لیوان آب در روز کمک کننده است.
تشدید درد در هنگام شیردهی
احتمال این که هنگام شیردهی احساس درد تشدید شود شایع است بنابراین می‌توانید 20 تا 30 دقیقه پیش از شیردهی مسکن بخورید.
مصرف منظم مسکن
در چند روز پس از زایمان توصیه می‌شود به طور منظم مسکن مصرف کنید تا از درد پس از زایمان بکاهید. اگر صبر کنید تا درد خیلی شدید و ناراحت کننده شود، مسکن ها به اندازه کافی کمک نمی‌کنند. شما باید استامینوفن را هر 4 تا 6 ساعت و بروفن را هر 6 تا 8 ساعت مصرف کنید.
در آخر نیز کمپرس آب گرم یا حمام گرم به رفع درد پس از زایمان کمک می‌کند.
خلاصه
در این مقاله فهمیدیم که در حین زایمان، اگر برای خروج نوزاد از رحم اپیزیوتومی (برش) انجام شود، نیاز به مراقبت دارد. بیشتر متخصصان توصیه می‌کنند از این روش تا جایی که امکان دارد، اجتناب شود. همچنین، پس از زایمان، مراقبت و نشانه های مشکلات باید مورد توجه قرار گیرند. با مراعات و مراقبت های لازم و توجه به نکات گفته شده، می‌توان از مشکلات پس از زایمان و اپیزیوتومی جلوگیری کرد و به بهبودی سریعتر زخم ها و درد ها کمک کرد.
