فشارخون بالا می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامتی باشد. زمانی که فشار خون به طور مداوم بالاتر از حد طبیعی است، به مرور زمان باعث آسیب به عروق خونی می‌شود که می‌تواند منجر به بیماری قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه و دیگر مشکلات جدی شود. بسیاری از افراد مبتلا به فشارخون بالا هیچ علامتی ندارند، بنابراین اندازه‌گیری مرتب آن حیاتی است. با ترکیبی از درمان دارویی، تغییرات سبک زندگی و مراقبت‌های پزشکی می‌توان فشارخون را تحت کنترل درآورد و از بروز عوارض فشار خون بالا جلوگیری کرد. کنترل فشارخون بالا یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توان برای حفظ سلامت قلب و عروق انجام داد.
نحوه تشخیص فشار خون بالا
برای اندازه‌گیری دقیق فشار خون، باید دو مقدار سیستولیک (فشار زمانی‌که قلب منقبض می‌شود) و دیاستولیک (فشار زمان استراحت بین ضربان‌های قلب) اندازه‌گیری شود. این کار با استفاده از دستگاه فشارسنج دیجیتالی و عقربه ای انجام می‌شود. طرز استفاده از فشارسنج دیجیتالی به این صورت است که:
۱- ابتدا باید بازوبند را دور بازو و در ارتفاع قلب (حدودا سطح قفسه سینه) ببندیم. بازوبند باید به اندازه‌ای باشد که دور مچ بازو بپیچد و فاصله کافی بین بازو و بازوبند وجود داشته باشد.
۲- سپس باید روی صندلی بنشینیم، پاها را روی زمین قرار دهیم و دست آزاد را روی پایمان بگذاریم.
۳- دستگاه را روشن کرده و منتظر می‌مانیم تا آماده اندازه‌گیری شود.
۴- کلید استارت را فشار می‌دهیم تا بازوبند باد شود. سعی کنیم حرکت نکنیم و آرام باشیم.
۵- پس از چند ثانیه، دستگاه مقادیر سیستولیک و دیاستولیک را نشان می‌دهد. این مقادیر باید ثبت شوند.
۶- پس از اندازه‌گیری، هوای بازوبند را خالی کرده و دستگاه را خاموش می‌کنیم.
توصیه می‌شود اندازه‌گیری فشار خون چندبار تکرار شود و میانگین مقادیر به عنوان فشارخون در نظر گرفته شود. همچنین باید در ساعات مشابه روزانه اندازه‌گیری شود تا مقایسه بهتری صورت گیرد.
با رعایت دقیق این مراحل می‌توان فشارخون را به طور صحیح اندازه‌گیری کرد. مقادیر طبیعی فشارخون بزرگسالان عبارت‌اند از:
- سیستولیک کمتر از ۱۲۰ میلی‌متر جیوه
- دیاستولیک کمتر از ۸۰ میلی‌متر جیوه
فشار بالاتر از این مقادیر به مراحل مختلف پرفشاری خون تقسیم می‌شود که نیاز به درمان و کنترل دارد. اندازه‌گیری مرتب و صحیح فشار خون برای تشخیص زودهنگام و درمان پرفشاری خون حیاتی است تا از عوارض خطرناک آن جلوگیری شود.
عوارض فشار خون بالا چیست؟
عوارض فشارخون بالا می تواند بسیار خطرناک باشد. مهم‌ترین عوارض فشارخون بالا عبارتند از:
۱- بیماری قلبی و حمله قلبی
فشارخون بالا می‌تواند منجر به تصلب شرایین، نارسایی قلبی و حمله قلبی شود. خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب در افراد مبتلا به فشارخون بالا بسیار بیشتر است.
- آنوریسم آئورت: فشار بالا باعث ضعیف و نازک شدن دیواره آئورت (شریان اصلی) می‌شود که منجر به آنوریسم و حتی پارگی آن می‌گردد. این وضعیت خطر مرگ ناگهانی را به شدت افزایش می‌دهد.
- آریتمی: فشار بالا می‌تواند باعث اختلال در هدایت الکتریکی و ضربان قلب شود و آریتمی‌هایی مانند تپش قلب و فیبریلاسیون دهلیزی ایجاد کند.
۲- سکته مغزی
فشارخون بالا باعث تضعیف و پارگی دیواره رگ‌های مغزی می‌شود که منجر به سکته‌های ایسکمیک و خونریزی مغزی می‌شود.
۳- نارسایی کلیه
فشارخون بالا می‌تواند باعث آسیب جدی به کلیه‌ها و نارسایی مزمن کلیوی شود. کلیه‌ها وظیفه فیلتر کردن خون و دفع مواد زائد از بدن را برعهده دارند. فشار خون بالا باعث تنگ شدن عروق کلیوی و کاهش جریان خون به کلیه‌ها می‌شود. در نتیجه، کلیه‌ها قادر به انجام وظایف طبیعی خود نیستند.
علاوه بر این، فشار بالا موجب تخریب لایه‌های داخلی گلومرول‌های کلیه (واحدهای فیلتراسیون) می‌شود. این مسئله باعث نشت مواد زائد از خون به ادرار و در نهایت نارسایی کلیه می‌شود.
در مراحل پیشرفته تر، ممکن است بیمار به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز پیدا کند. لذا کنترل فشارخون در جلوگیری از نارسایی کلیه و حفظ سلامت کلیوی بسیار حائز اهمیت است.
۴- از دست دادن بینایی
فشارخون بالا می تواند منجر به آسیب جدی به چشم و از دست دادن بینایی شود. فشار بالا باعث تنگی و سفت شدن عروق چشم می‌شود. این امر جریان خون به شبکیه چشم را کاهش داده و باعث التهاب شبکیه می‌شود. در نتیجه، دید محیطی و مرکزی فرد دچار مشکل می‌شود. همچنین فشار بالا موجب افزایش فشار داخل چشم و آسیب به عصب بینایی می‌شود که منجر به تاری دید و کاهش شدید بینایی می‌شود. در موارد شدید ممکن است فرد دچار کوری شود.
۵- باعث آسیب به بافت مغز و اختلالات شناختی
- موجب خونریزی مغزی می‌شود که سبب سردردهای شدید و تشدید مشکلات حافظه می‌شود.
- سبب خستگی مفرط، تنگی نفس، سرگیجه و تهوع به دلیل کاهش اکسیژن رسانی به بافت‌ها شود.
- منجر به خونریزی از بینی به دلیل آسیب به مویرگ‌های ظریف بینی می‌شود.
پس کنترل فشارخون اهمیت بسیار زیادی دارد تا از بروز این عوارض وخیم جلوگیری شود. با کنترل فشارخون از طریق دارو درمانی، تغییر شیوه زندگی و مراقبت های پزشکی می تواند از بروز این عوارض جلوگیری کند.
جمع بندی
برای اندازه‌گیری مرتب و دقیق فشارخون در منزل، خرید یک دستگاه فشارسنج دیجیتالی ضروری است. در انتخاب فشارسنج باید به مواردی مانند دقت دستگاه، سهولت استفاده، وجود مانشت برای اندازه‌گیری دور مچ و قابلیت ذخیره اطلاعات توجه کرد. همچنین خرید از برندهای معتبر و فروشگاه‌های مطمئن توصیه می‌شود.
قیمت دستگاه فشارخون می‌تواند بسته به مدل، برند و ویژگی‌های متفاوت باشد. با مقایسه قیمت‌ها در فروشگاه‌های مختلف می‌توان بهترین گزینه را با توجه به بودجه در نظر گرفته شده انتخاب کرد. با توجه به اهمیت اندازه‌گیری مرتب فشارخون برای پیشگیری و کنترل فشار بالا و عوارض خطرناک آن، خرید فشارسنج مناسب سرمایه‌گذاری مفیدی برای حفظ سلامتی است.
